Europese toezichthouders kritisch over privacyschild

De toezichthouders hebben tijdens een bijeenkomst op 12 en 13 april 2016 het adequaatheidsbesluit besproken. Zij stellen vast dat het privacyschild onmiskenbaar verbeteringen kent ten opzichte van het ongeldig verklaarde Safe Harbour-besluit. Maar de toezichthouders hebben tegelijk een aantal ernstige bedenkingen en vragen om verheldering. De toezichthouders dringen er met klem bij de Europese Commissie op aan deze problemen op te lossen en de gevraagde verduidelijking te geven. Dan kan het privacyschild bij uitwisseling van persoonsgegevens met de VS daadwerkelijk een niveau van bescherming van persoonsgegevens bieden dat in grote lijnen overeenkomt met het niveau binnen de EU.

Zorgen

De toezichthouders benadrukken een aantal belangrijke zorgpunten.

Bewaartermijnen

Het ontwerp-adequaatheidsbesluit bepaalt niet expliciet dat gegevens moeten worden vernietigd wanneer zij niet langer noodzakelijk zijn, zoals het geval is in de EU. Dit zou ertoe kunnen leiden dat gegevens in de VS langer bewaard kunnen worden dan in Europa is toegestaan.

Ongericht verzamelen van gegevens

Er wordt in het privacyschild niet uitgesloten dat Amerikaanse inlichtingendiensten op grootschalige en ongerichte wijze persoonsgegevens kunnen verzamelen afkomstig uit de EU. De toezichthouders herhalen hun standpunt dat grootschalige ongerichte surveillance van individuen nooit als proportioneel noch strikt noodzakelijk kan worden aangemerkt in een democratische samenleving.

Ombudspersoon

De Europese toezichthouders verwelkomen het aanstellen van een ombudspersoon. Dit zou een verbetering kunnen zijn voor Europese burgers om hun rechten te kunnen halen tegenover de Amerikaanse inlichtingendiensten. De toezichthouders zijn echter bezorgd dat deze ombudspersoon niet voldoende onafhankelijk zal zijn en onvoldoende bevoegdheden heeft om zijn taak effectief te kunnen uitvoeren.

Verduidelijking

De toezichthouders roepen de Europese Commissie op om op een aantal punten verduidelijking te bieden.

Helderheid

De principes en waarborgen van het privacyschild zijn zowel in het concept-adequaatheidsbesluit als in de bijlagen benoemd. Hierdoor is de informatie lastig te vinden en op sommige punten niet consistent. Dit zorgt ervoor dat het in de stukken ontbreekt aan algemene helderheid. De stukken zijn daardoor niet goed toegankelijk voor burgers, organisaties en toezichthouders.

Definities

Er bestaat in de stukken onduidelijkheid over de definities van een aantal belangrijke principes, zoals doelbinding en toegang tot gegevens. De toezichthouders raden aan dat de EU en de VS overeenstemming bereiken over de definities en dat deze worden opgenomen in een bijlage.

Joint reviews

De toezichthouders vinden het positief dat het er een jaarlijkse gezamenlijke controle van de afspraken is voorgesteld waarin vertegenwoordigers van WP29 een rol spelen. Zo’n controle is van groot belang voor het algemene vertrouwen in het privacyschild. De toezichthouders vragen hierbij wel om verheldering van de precieze afspraken over wat er bij de controle besproken wordt en waar deze toe moet leiden. Dit moet duidelijk zijn voorafgaand aan de eerste controle.

Meer informatie

• Opinie over het EU-VS-privacyschild van WP29

• Werkdocument over de Europese Essentiële Waarborgen van WP29