De Europese organisatie voor accountants wijst niet meer alleen op de risico’s van overnames van accountantsantoren, maar ook op de voordelen. Dat staat in een nieuwe analyse van Accountancy Europe.

Daarin spreekt Accountancy Europe zich niet uit voor of tegen het opkopen van accountantskantoren door derde-partij-eigenaarschap, zoals de overname door partijen van buiten de sector wordt genoemd. “Accountancy Europe  wil een geïnformeerd debat stimuleren op basis van feiten en transparantie”, schrijft de organisatie in de analyse, getiteld Beyond private equity: third party ownership in the accountancy and audit sector.

Vijf voordelen van overnames
Het rapport somt vijf voordelen op van overnames door partijen van buiten de accountancy. Het belangrijkste is volgens de organisatie de mogelijkheid tot innovatie en technologische investeringen. “Extern kapitaal maakt adoptie van AI, automatisering en data-analyse mogelijk”, aldus Accountancy Europe.

Het tweede voordeel is volgens de analyse consolidatie en efficiëntie. Integratie van kleinere kantoren kan sterkere netwerken creëren met meer expertise en schaalvoordelen. Ook talentbehoud is een plus: “Investeringen ondersteunen gestructureerde ontwikkelingsprogramma’s, professionele HR-functies en medewerkersparticipatie, wat helpt bij het aantrekken en behouden van talent.”

Verder wijst Accountancy Europe op grotere zichtbaarheid en bereik. Investeerders en beursnoteringen kunnen de geloofwaardigheid versterken en nieuwe markten openen. Tot slot geen overnames toegang tot zakelijke netw erken:investeerders brengen vaak nieuwe klantrelaties, partnerschappen en innovatiekansen mee.

Alarmbellen en bezwaren
Accountancy Europe wijst ook de zorgen over al die overnames van accountantskantoren. De analyse verwijst naar de Britse FRC en de Nederlandse AFM die oproepen tot vroegtijdig overleg bij PE-transacties om onafhankelijkheid en auditkwaliteit te waarborgen.

Maar ondanks alarmbellen en bezwaren constateert Accountancy Europe dat de overnames van accountantskantoren door derde partijen alleen maar toeneemt. Derde-partij-eigenaarschap verschijnt in verschillende vormen, waaronder private equity-structuren met gescheiden audit- en niet-auditentiteiten, beursnoteringen, medewerkersparticipatie en familie-eigenaarschap. Overnames in Europa door private equitystegen van 100 in 2023 naar 200 vorig jaar.

PE-modellen
Dit ondanks Europese regelgeving die sinds 2006 vereist dat auditkantoren in meerderheid worden gecontroleerd door accountants. Maar PE-modellen werken vaak met holdings en administrative services agreements zodat accountantskantoren voldoen aan onafhankelijkheidsvereisten, constateert Accountancy Europe.

Risico’s van de overnames zijn er wel degelijk, zo waarschuwt Accountancy Europe. Korte-termijnprikkels van PE-eigendom kunnen afbreuk doen aan technische standaarden, onafhankelijkheid en de langetermijnfocus die nodig is voor hoogwaardige audit- en accountancydiensten.

Ethische kwesties, vooral rond belangenconflicten, blijven centraal staan: financiële motieven van investeerders sluiten niet altijd aan bij het publieke belang van de auditfunctie. Culturele verschillen tussen investeerders en professionele dienstverleners kunnen spanningen veroorzaken tussen korte-termijngroei en de langetermijnverplichting tot integriteit en kwaliteit.

Ook wijst de analyse op de noodzaak van kantoren om deskundige juridische, governance- en transactiebegeleiding in te schakelen om investeringsstructuren op te zetten die voldoen aan regelgeving en de onafhankelijkheid borgen. Dat laat onverlet dat PE-gesteunde kantoren de focus kunnen verschuiven naar winstgevender advieswerk, wat de controlecapaciteit in cruciale segmenten kan drukken. Ingrijpen van toezichthouders is denkbaar, zo waarschuwt de Europese beroepsorganisatie.

Tenslotte wijst Accountancy Europe op het risico van exitstrategieën van investeerders. “Doorgaans binnen drie tot zeven jaar. Die kunnen onzekerheid veroorzaken over toekomstig eigendom, continuïteit en onafhankelijkheid.”

.