Drankengigant geflest, maar ‘frauderapport ontbreekt’

Door Michiel Satink

Zaaknr. 21/1616

Want van de in 2016 naar buiten gebrachte fraude 'ontbreekt elk spoor', zo betoogde advocaat Jan Garvelink maandag op de zitting tegen de Mazars-accountant die de jaarrekeningen van Koninklijke Dirkzwager controleerde. ,,Wij stellen vraagtekens bij die fraude.'' De Dirkzwager-groep ging in juli 2016 failliet nadat eerder die maand al surseance van betaling was aangevraagd. Dat was nodig omdat ABN Amro een lopend financieringsverzoek niet honoreerde nadat het geïnformeerd werd over een materiële boekhoudfraude bij de Mitra, onderdeel van Dirkzwager. De groep, met in 2014 nog een omzet van bijna 189 miljoen euro, viel dus om door een vermeende forse fraude bij de 'kleindochter' van de groep.

Hoe die fraude in zijn werk ging, dat verklaarde de voormalige CEO van de Mitra aan de curatoren, zei advocaat Bram Vermue. De cijfers waren te positief voorgesteld onder meer door het doen van boekingen zonder voldoende grond. Er stond voor 24 miljoen euro aan vorderingen op de balans terwijl die eigenlijk maar 10,2 miljoen waard bleken. Er werd uiteindelijk 22 miljoen euro afgeboekt. Van de geconsolideerde omzet van Koninklijke Dirkzwager van 266 miljoen euro was 44,5 miljoen afkomstig van de Mitra, een aanzienlijk deel dus.

De accountant weigerde tot nu toe het controledossier te overleggen wat het onderzoek naar de fraude bemoeilijkt, stelde raadsman Vermue. ,,Het verbaast ons dat de accountant alles denkt af te kunnen schuiven op de man de notabene de fraude ontdekte.'' De controle van de jaarrekening is op veel posten onvoldoende grondig gedaan, stelde hij. Op gebied van vier balansposten en in de memoriaalboekingen heeft de accountant telkens ,,onvoldoende controle gedaan en beschikte hij over onvoldoende informatie, vroeg hij niet door en was hij niet kritisch genoeg.''

De memoriaalboekingen controleerde hij aan de hand van een excel-lijst. Maar die bleek incompleet, aldus de raadsman namens de curatoren. ,,De accountant heeft niet of onvoldoende beoordeeld of dat bestand voldoende betrouwbaar was. Memoriaalboekingen zijn belangrijke informatie en het bestand is gegenereerd door de Mitra en biedt geen bescherming tegen nabewerking.'' Ook de boeking van de filiaalvoorraad controleerde hij niet grondig genoeg. Van 2013 op 2014 slonk die voorraad met 55 procent. Die 45 procent was 'fictieve voorraad' die afgeboekt werd, zo werd kennelijk door de voormalig CEO van de Mitra aan de curatoren bevestigd. En dan was er ook nog de post van 268.000 euro aan ingewisselde 'overige waardebonnen' die bij de accountant geen enkele twijfel opriep. ,,Dat terwijl de post 'overige waardebonnen' met 646 procent per winkel gestegen was.''

Advocaat Garvelink vond dat de vermeende fraude niet aannemelijk is gemaakt. ,,Ze blijven maar roepen 'grootschalige boekhoudfraude' maar er is nog geen behoorlijk onderzoeksrapport van de curatoren wat je, na al die jaren, wel verwacht zou hebben, waaruit die fraude blijkt.'' Hij gaf met een rekenvoorbeeld aan waarom het zo ongeloofwaardig is dat opeens de helft van de voorraad verzonnen zou zijn. ,,Het gaat om 830.000 kratten bier, ofwel 456 vrachtwagens. Dat zou al met al een trailer met een lengte van 6,2 kilometer lengte opleveren. En dat zouden wij gemist hebben in de controle? Dit valt zelfs op satellietbeelden op.''

Fraudesignalen ontbraken binnen het concern. ,,De mensen waren capabel, de kwaliteit van de administratie was goed en de communicatie was transparant.''Ook stelde hij de vraag welk belang nu gediend is bij deze zaak zoveel jaar na dato. ,,De klacht gaat over veelal kleine posten bij een kleindochter van de groep, acht jaar terug. Het gaat om niet-significante onderdelen van de controle. Het opleggen van een maatregel heeft geen zin.''

De uitspraak: Doorhaling voor accountant die vermeende fraude Mitra over hoofd zag