Duizenden dga’ers moeten herfinancieren na kabinetsplan

“Ondernemers zijn opnieuw de sjaak”, zei de kersverse en vooral boze voorzitter Jacco Vonhof van MKB Nederland. Hij reageerde op de Miljoenennota waarin is aangekondigd dga’ers met een grote schuld aan hun bv fors te belasten. Dat levert het kabinet 1,8 miljoen euro op, wat hem nog kwader maakte: het is hetzelfde bedrag dat grote bedrijven vanaf 2020 niet meer hoeven te betalen door het schrappen van de dividendbelasting.
Het kabinet Rutte-III probeert het midden- en kleinbedrijf tevreden te stellen door het tarief van de inkomstenbelasting meer te verlagen dan vorig jaar was aangekondigd in het regeerakkoord. Ook krijgt het MKB 100 miljoen euro extra subsidie op de loonkosten.

[avg-advertorial slug=”ontdek-alle-btw-ins-outs-voor-de-mkb-accountant”]

Lastenverlichting voor dga's
De Miljoenennota stelt dat verlaging van het vennootschapsbelastingtarief (van 19 en 24,3 procent in 2019 naar 16 en 22,25 procent in 2021) leidt tot lastenverlichting voor dga’s, hoewel dat grotendeels teniet wordt gedaan door de stijging van het tarief voor het aanmerkelijk belang in box 2. Belangrijk is dat het kabinet het belastinguitstel van dga’ers wil aanpakken: schulden die hoger zijn dan een half miljoen euro worden met ingang van 2022 belast in box 2. 
De leningen van dga’ers zijn hoog: in totaal 51 miljard euro. In een begeleidende brief aan de Tweede Kamer spreken minister Hoekstra van Financiën en zijn staatssecretaris Snel over “het ontmoedigen van excessief lenen”. Meestal is er geen verband met bedrijfsactiviteiten. “Het meeste geld wordt geleend voor de koop van een eigen woning. Maar ook voor effecten of vastgoed, om ermee in box 3 te beleggen”, vertelt Edwin Heithuis, hoogleraar fiscale economie aan de Universiteit van Amsterdam en adviseur bij BDO Accountants & Belastingadviseurs.
Heithuis: “Ik vind het een merkwaardige maatregel, voor zover het gaat om leningen waar belaste bezittingen tegenover staan. Omdat het wettelijk is toegestaan en in het huidige systeem past. Hier is geen sprake van oneigenlijk gebruik.”

Uitstel van belastingbetaling
Financiën geeft twee redenen voor de maatregel: als dga’s lenen is sprake van langdurig uitstel van belastingbetaling én de minister vindt dat het fiscale verschil in lasten tussen dga’ers en degenen met kleinere bedrijven (eenmanszaken, zzp’ers) te groot: dat zou zevenprocentpunt zijn. Het ministerie baseert zich op aanbevelingen van een rapport van een werkgroep uit 2015, maar Heithuis betwijfelt de grootte van dat fiscale gat.”
De hoogleraar vindt het geen probleem dat ondernemers minder belasting betalen over hun winsten dan werknemers: “Voor werknemers is alles geregeld, van de wieg tot het graf. Voor ondernemers en dga’ers niks. Zij moeten alles zelf regelen uit de winst van hun onderneming: investeren in het bedrijf, sparen voor hun pensioen, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en ervan leven. Dan is het niet zo gek dat je ze fiscaal wat tegemoet komt. Daarbij zorgen ondernemers voor de banen van werknemers. Dat is ook wat waard.”
Het kabinet wijst er op dat alle fiscale besluiten in samenhang moeten worden gezien en MKB’ers er in deze regeerperiode al met al op vooruit gaat (Heithuis: “Verwaarloosbaar”). Toch zitten 23.000 dga’ers nu met een probleem. Deze groep – 10 procent van de dga’ers – hebben meer dan 500.000 euro schuld, vaak vele miljoenen, en moeten dat uiterlijk in 2021 hebben teruggebracht – anders betalen ze over het meerdere jaarlijks 25 procent inkomensbelasting. Wat kunnen ze het beste doen?

Herfinancieren van schuld
Veel dga’ers zullen de schuld herfinancieren, voorziet Heithuis: bij een bank of familie. Een tweede mogelijkheid is dat ze dividend betalen uit zijn activiteiten die met leningen zijn gefinancierd. Handig is om dat volgend jaar zoveel mogelijk te doen, omdat in 2020 en 2021 de inkomstenbelasting in box 2 in twee stappen omhoog gaat: van 25 procent nu naar 26,9 procent. Het kabinet voorspelt dat veel dga’ers zichzelf dividend betalen, want het schat dat de maatregel volgend jaar 1,8 miljard euro extra belastinginkomsten oplevert.
Doekje voor het bloeden is dat het ministerie van Financiën iedereen de kans geeft om te reageren op de belastingplannen, zodat in het voorjaar van 2019 de wetswijziging naar de Tweede Kamer kan. Ook spreekt de Miljoenennota over een overgangsregeling voor het eigen huis, hoewel onduidelijk is hoe die eruit ziet. Heithuis heeft het liefst dat de maatregel wordt ingetrokken, althans: voor zover het leningen betreft waartegenover bezittingen staan: de eigen woning en box 3-bezittingen.