‘Detailhandel groeit dit jaar 2,7%’

Het huidige economische klimaat heeft een positief effect op de retailsector. Het hoge consumentenvertrouwen speelt de sector in de kaart. De koopbereidheid bij de consument is ongekend hoog, en de sector weet te verrassen. ABN AMRO verhoogt daarom de prognoses voor de sector voor 2017 en 2018. Daarnaast verwacht de bank dat het aantal faillissementen in de sector in het huidige jaar ongeveer 32% lager uitkomt dan vorig jaar, en neemt ook de leegstand af. Onder het oppervlak zijn er nog steeds de nodige uitdagingen, waaronder bijvoorbeeld de investeringen in omnichannel en de forse concurrentie.

Consument verhoogt uitgaven

De economische ontwikkelingen zijn op dit moment gunstig. Na het sterke tweede kwartaal verhoogde het Economisch Bureau van ABN AMRO dan ook de verwachtingen voor het Nederlandse bbp, naar 3,1% groei in 2017 en 2,5% in 2018.

Ook verlaagde de bank al de verwachtingen voor de werkloosheid, die dit jaar sneller daalt dan aanvankelijk voorzien. ABN AMRO verwacht een werkloosheid van 4,3% in 2018: een niveau dat na juni 2009 niet meer bereikt is. Een daling van de werkloosheid in combinatie met een hogere koopkracht werkt positief uit op de consumptie.

Belangrijke voorwaarde hiervoor is echter wel dat het vertrouwen bij de consument aanwezig is. En dit is het geval: In hoeverre de consument een hoger inkomen omzet in meer uitgaven, hangt deels af van het vertrouwen dat men heeft.

In 2017 heeft dat de consument niet alleen vertrouwen heeft in de economie, maar ook over de eigen financiële situatie. Het resultante daarvan – de koopbereidheid – is daarom ongekend hoog.

Uitgaven aan producten

Voor de retailsector is het zeer relevant waaraan de consument zijn geld uitgeeft. Immers: uitgaven aan producten (als voeding, kleding, schoenen en meubels) leveren de sector omzet op, maar uitgaven aan diensten (als huisvesting, verzekeringen, horeca, vakanties, cultuur) slechts voor een beperkt deel.

Sinds 2010 stegen uitgaven aan diensten met 6%, terwijl de uitgaven aan producten in dezelfde tijdsspanne met 4% daalden. Die schifting is dus nadelig voor de detailhandel.

In de eerste helft van 2017 is te zien dat de uitgaven aan diensten verder toenemen (+1,8%, jaar-op-jaar). Echter de uitgaven aan producten namen nog sterker toe (+2,3%), mede dankzij de uitgaven aan kleding en woninginrichting. Die situatie waarbij de uitgaven aan producten zich positiever ontwikkelen dan de uitgaven aan diensten, was in de afgelopen zes jaar alleen in 2015 te zien.

Positief signaal is dat de leegstand in de detailhandel verder daalde, ondanks de uitdagingen die winkelgebieden kennen. Begin 2016 stond 7,4% van de verkooppunten leeg, begin 2017 was dit 7,25% en per augustus 2017 was dit 7%, volgens Locatus. Bijvoorbeeld in de centra van Groningen, Breda en Rotterdam nam de leegstand af. In de laatste jaren is de opgaande lijn van het percentage gekeerd (in aantal verkooppunten).

Uitdagingen

De positieve economische ontwikkelingen hebben dus een positief effect op de retailsector. Zijn daarmee de uitdagingen waar de laatste jaren over gesproken wordt, verleden tijd? Nee. Een van de uitdagingen is de vergrijzing. Het percentage 65-plussers stijgt tussen 2017 en 2040 van 18% naar 27%.

Hun bezoekfrequentie aan de winkelstraat is lager, volgens Q&A. Voor retailers is het überhaupt belangrijk om in te spelen op het veranderde consumentengedrag. Dit vereist investeringen: in de propositie, in het businessmodel en/of in omnichannel. Onderscheidend vermogen is cruciaal.

Door de beperkte resultaatmarges is het echter beperkt mogelijk te investeren. Daarbij moet ook samengewerkt worden met andere retailers, overheden en vastgoedeigenaren om winkelgebieden aantrekkelijker te houden.

•  Prognoses Retail 2017/18