Curatoren: accountant KPMG sloot ogen voor fraude Weyl

Op grote schaal was gefraudeerd bij wat eens de grootste runderslachterij van Nederland was. Enkele dagen na de ontdekking hiervan, en het dichtdraaien van de geldkraan door de banken, ging het bedrijf failliet. De banken gingen voor tientallen miljoenen het schip in en vele tientallen werknemers kwamen op straat te staan.

Klacht

Dat de accountant van KPMG de fraude niet ontdekt had, was niet de kern van de klacht die tegen hem was ingediend, zei de raadsman van de curatoren. ‘Wel dat hij onzorgvuldig en slordig te werk ging. Het ontbrak hem aan een professioneel kritische instelling.’ De curatoren menen dat de beklaagde een groot deel van de klachten niet weersproken heeft. ‘Dat bewijst dat ze gegrond zijn’, aldus hun raadsman. Fouten die hij maakte, worden gebagatelliseerd. Zo zou een onverklaarbaar verschil in de goederenbewegingen ‘maar 0,4 procent van het verkoopresultaat zijn’. Volgens de accountant staat dat percentage wel gelijk aan 1,1 miljoen euro. Ook gaat de registeraccountant niet in op de vraag of hij wist van de fraude bij Weyl. ‘Als hij er van wist en een andere kant op keek, is binnen de accountancy voor hem geen plaats.’

Schadevergoeding

De grote tuchtzaak werd eind oktober vorig jaar al aangekondigd. Bedrijfsonderzoeker Pieter Lakeman had namens schuldeisers van de Enschedese vleesverwerker een klacht ingediend, maar trok deze in. De AFM meldde maandag dat KPMG deze klacht met een forse schadevergoeding had weten af te kopen. De Accountantskamer besloot echter in oktober vorig jaar dat de klacht moest worden voortgezet door de AFM ‘in het algemeen belang’.

‘Tekortkomingen in controlewerk’

Ook de AFM zag een groot aantal tekortkomingen in het controlewerk van de KPMG-accountant. Zo liet de beklaagde na aandacht te schenken aan het grote aantal correctieboekingen. ‘Voor die boekingen bestaat geen logische verklaring.’ Had hij dat wel gedaan, dan had hij al eenvoudig de eerste fraude ontdekt. ‘Hoe kan het zijn dat stelselmatige manipulatie van de administratie waardoor de financiën niet overeenkomen met de goederenbewegingen niet ontdekt is? Die manipulatie was zichtbaar in de financiële administratie.’

Fraude

Ook deed de accountant niets met een kredietoverschrijding van 4 miljoen euro van Weyl. De onderneming had een krediet van 34 miljoen euro bij Fortis maar leende 38 miljoen. Die 4 miljoen euro kon de onderneming nooit betalen als Fortis daar om gevraagd had. Dus was dit een bedreiging voor het voortbestaan van de vleesverwerker, vonden de curatoren. De advocaat van de RA had hier een simpele verklaring voor. De bank zelf hield dit prima in de gaten en vond die overschrijding dus geen probleem. De advocaat schetste een situatie van zeer geraffineerde fraude. ‘De betrokkene wist niets van de fraude en heeft zijn ogen ook niet toegeknepen. Had hij het gezien dan had hij zeker aan de bel getrokken. Dat dit niet is gebeurd, blijkt wel uit de inspanningen van de fraudeurs.’ De directeuren en het hoofd administratie spanden samen om de accountant te misleiden. Tegen een dergelijke vorm van fraude is geen kruid gewassen, zei hij. Het bevreemdde de raadsman dat de AFM zo laat met een klacht kwam. ‘Kort na het faillissement is de AFM al door KPMG op de hoogte gesteld. Dus eind 2010 moet bij de AFM al een vermoeden zijn geweest.’ Dat ze nu pas klaagt, is dus te laat, aldus de advocaat. ‘De AFM zag destijds geen aanleiding om een klacht in te dienen.’

Correctieboekingen

Dat de fraude uit de correctieboekingen zou blijken, is niet waar, aldus het verweer. ‘Zolang niet bekend is hoe die boekingen werden gedaan, kan hem niet het verwijt worden gemaakt dat hij die boekingen over het hoofd heeft gezien.’ Bovendien zijn correctieboekingen in deze branche gebruikelijk. Bijvoorbeeld bij aanpassingen van gewicht of kwaliteit van leveringen van vlees.

De beoordeling van de Accountantskamer is van belang voor het verhalen van het faillissementstekort van vele miljoenen op KPMG, meldden de curatoren eerder al. De Accountantskamer heeft twee dagen voor deze zaak uitgetrokken.

[Zaaknrs. 14/2716, 15/151, 15/714]

Lees ook:

• Accountant Weyl Beef voor de tuchtrechter

(Door: Michiel Satink / Juridisch Persbureau Zwolle)