Nieuwe Europese vereisten omtrent duurzaamheidsrapportage

Door Marcus Looijenga, Arjan Brouwer en Evelien Spitteler 

De Europese Commissie kwam eind april met een nieuwe richtlijn die bedrijven verplicht te rapporteren over de impact die zij hebben op de samenleving. Alle grote ondernemingen in Europa moeten er aan voldoen, 50.000 in totaal. Een broodnodige ontwikkeling, vinden wij, waarbij we verwachten dat Europese ondernemingen meer de focus gaan leggen op duurzame waardecreatie. Dat vraagt wel wat van deze ondernemingen, willen zij in 2023 klaar zijn voor de nieuwe vereisten. Duurzaamheidsinformatie blijft nu nog achter. Het is nu de tijd voor duurzaamheid.

De Europese Commissie stuurt met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) aan op uitgebreidere en meer gestandaardiseerde rapportage van duurzaamheidsinformatie. Samen met de EU ‘Groene’ Taxonomie en het Europese uniforme elektronische rapportageformat (ESEF) moet de CSRD zorgen voor één taal en rapportage over de impact van een onderneming op klimaat en maatschappij. Dat maakt het voor iedereen makkelijker te begrijpen en te vergelijken.

Ten opzichte van de huidige Non-Financial Reporting Directive (NFRD) wordt zowel de inhoud als het toepassingsgebied significant uitgebreid. Alle grote ondernemingen moeten er aan gaan voldoen, een uitbreiding van 11.000 naar 50.000 ondernemingen in Europa. Via nog uit te brengen standaarden zal de EU in veel meer detail voorschrijven wat er gerapporteerd moet gaan worden. En de EU laat er geen gras over groeien: al met ingang van 2023 moeten ondernemingen die standaarden toepassen.

Een onderneming moet dan niet alleen uitleggen hoe duurzaamheidsontwikkelingen de onderneming raken, bijvoorbeeld via extra heffingen of grondstoftekorten, maar ook wat de impact van de onderneming op de samenleving is, denk aan milieu impact of mensenrechten in de toeleveringsketen. Deze uitleg moet langs de lijnen van strategie, risico’s, beleid en concrete indicatoren met targets en resultaten worden gegeven. Verslaggeving is niet langer alleen bedoeld voor de verschaffers van financiële middelen, maar voor alle stakeholders. 

Wij juichen deze ontwikkeling toe. Het is niet alleen goed voor de samenleving, maar het kan ook bijdragen aan de toekomstbestendigheid van Europese ondernemingen door de focus veel meer te leggen op duurzame waardecreatie. Ook kan de standaardisering van verslaggeving een concrete brug vormen tussen duurzame bedrijfsactiviteiten en duurzaam beleggen. Verdergaande integratie van financiële en niet-financiële verslaggeving is daarvoor van groot belang.

De EU zet een grote stap om te zorgen dat ondernemingen meer relevante en vergelijkbare duurzaamheidsinformatie verschaffen aan hun stakeholders. Het is nu aan ondernemingen om daar op een goede manier invulling aan te geven. En om te zorgen dat de informatie die ze verstrekken betrouwbaar is. Ten opzichte van financiële informatie komen daar voor duurzaamheidsinformatie grote nieuwe uitdagingen bij kijken. Verbanden die in het financiële ‘double-entry’ boekhoudsysteem gelegd kunnen worden, zijn bij veel niet-financiële informatie afwezig en metingen zijn vaak complex. Dit vraagt om goede primaire registraties, adequate processen, geautomatiseerde systemen en interne controles. De kwaliteit van processen en interne controles om tot duurzaamheidsinformatie te komen blijft op dit moment echter in veel gevallen achter bij de financiële processen. Ondernemingen zullen snel het andere been bij moeten trekken om in 2023 klaar te zijn voor de nieuwe vereisten.

Om de betrouwbaarheid van duurzaamheidsinformatie te verhogen zet de EU ook in op verplicht onderzoek van de informatie door een onafhankelijke derde. Die moet bij de informatie in eerste instantie een beperkte mate van zekerheid geven en in de toekomst mogelijk zelfs een redelijke mate van zekerheid, het zekerheidsniveau dat accountants over het algemeen ook geven bij de jaarrekening. Dat zal ook accountants, en mogelijk andere zekerheidsverstrekkers, voor nieuwe uitdagingen stellen. Het zal bijvoorbeeld nieuwe eisen stellen aan de opleiding van accountants en aan de samenstelling van controleteams waarin de verschillende expertises samenkomen.

De invoering van de CSRD is de belangrijkste wijziging op het gebied van verslaggeving door ondernemingen sinds de invoering van IFRS. De implementatie ervan zal grote inspanningen vragen van alle partijen in de rapportageketen. De weg naar relevante en betrouwbare duurzaamheidsinformatie zal niet makkelijk zijn, maar het is wel de enige weg vooruit.

Marcus Looijenga, Arjan Brouwer en Evelien Spitteler zijn werkzaam bij accountants- en adviesbureau PwC.