Corruptie, witwassen en dwangarbeid wereldwijd met wortel en tak uitroeien

Naar schatting werd vorig jaar maar liefst zestien miljard euro witgewassen. Het kabinet wil witwassen daarom met wortel en tak uitroeien. Maar niet alleen Nederland streeft hiernaar. Het Financial Action Task Force (FATF) overlegorgaan, opgericht door de G7-landen, moet de problemen van het witwassen van crimineel geld en financiering van terrorisme wereldwijd aan banden leggen. Ook corruptie en dwangarbeid moeten van de baan. Hoe? Door middel van AML-richtlijnen (anti money laundering), de checklist Financial Intelligence Unit Nederland en door de nadruk te leggen op social- en beyond compliance. 

Witwassen aanpakken met AML-richtlijnen 
Het tegengaan van witwassen is een voortdurende strijd. Al in 2015 werd de vierde AML-richtlijn namelijk geïmplementeerd. Deze richtlijn omvatte een aantal belangrijke wijzigingen. Zo zorgde het voor een uitbreiding van het toepassingsbereik van Wwft-regels met betrekking tot elektronisch geld, maar ook voor de introductie van de pseudo UBO (ultimate beneficial owner). Hiermee moeten financiële instellingen de UBOs en bestuurders van cliënten met een zakelijke entiteit inzichtelijk hebben. Daarnaast moeten ze minimaal één natuurlijke persoon als uiteindelijke belanghebbende aanmerken. 

In opvolging op de vierde AML-richtlijn moet in 2020 de vijfde van kracht zijn, een verdere uitbreiding van de regels. Hierin stellen de FATF-commissie en de EU nadere eisen aan het verscherpt cliëntonderzoek. Dit geldt met name voor zakelijke relaties en transacties in landen met een verhoogd risico. De belangrijkste verandering is de intrede van het veelbesproken UBO-register. Vanaf 2020 moeten persoonlijke gegevens van UBO’s geregistreerd staan in het openbare UBO-register van de Kamer van Koophandel. De zesde AML-richtlijn is inmiddels al volop in ontwikkeling. Alle EU-landen moeten deze richtlijnen in juni 2021 hebben omgezet in nationale wetgeving. 

Concrete regels tegen corruptie 
De Checklist Financial Intelligence Unit Nederland: een lijst met 72 aanwijzingen en handvatten die het opsporen van corruptie moet vereenvoudigen. Dat is kort gezegd de meest recente ontwikkeling op het gebied van anti-omkoping en anti-corruptie. De lijst is opgesteld door de financiële inlichtingendienst van de overheid die ongebruikelijke transacties analyseert. Het dient als hulpmiddel voor accountants, trustkantoren, banken en fiscalisten en het moet vooral leiden tot betere signalering van fraude. Er is dus niet alleen meer aandacht voor het bestrijden van witwassen, maar ook voor het aanpakken van fraude en corruptie. 

Dwangarbeid dwingt tot social compliance  
Dwangarbeid is van een totaal andere orde maar zeker niet minder actueel. Iedere dag worden bijvoorbeeld wereldwijd 152 miljoen kinderen gedwongen om te werken. Nederland pakt dit probleem serieus aan met de Wet Zorgplicht Kinderarbeid. Bedrijven zijn daardoor verplicht te onderzoeken of er kinderarbeid in hun ketens voorkomt. Ze moeten naast hun eigen productie, ook die van hun leveranciers vrij maken van kinderarbeid. Dit wordt niet alleen verplicht door de overheid, maar ook door de consument zelf. Oftewel, social compliance: de toenemende druk om als bedrijf je verantwoordelijkheid te nemen op het gebied van milieu, mensenrechten en dwangarbeid. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en ethisch verantwoord zakendoen is niet langer vrijblijvend, maar langzaamaan een vereiste. 

Nog een stap verder met beyond compliance 
De verantwoordelijkheid om niet alleen te voldoen aan wet- en regelgeving, maar ook aan de eisen van de maatschappij, ligt bij de bedrijven zelf. Elk bedrijf staat voor de keuze: ga je voor een check in the box of kies je voor een pro recreatieve strategie? Wanneer je meer in het werk wil stellen om weg te blijven van schimmige en ongewenste zaken, moet je beyond compliance gaan. Als bedrijf doe je daarmee meer dan enkel voldoen aan de wettelijke eisen. Adriaan Kom, Head of Strategic Alliances bij compliance dataleverancier Dun & Bradstreet, gaat tijdens de eerste editie van Augmenting Customer Due Diligence event op 14 november in de Jaarbeurs te Utrecht in op deze beyond-compliance aanpak. Zo vertelt hij over de toekomst van datagedreven compliance.