Clawback-wetgeving leidt tot nieuwe boekhoudkundige trucjes

Eind 2013 nam de Eerste Kamer het wetsvoorstel ‘clawback’ aan en de wet trad op 1 januari 2014 in werking. In het kort maakt de wet:

• Het mogelijk, de hoogte van een toegezegde bonus van een bestuurder aan te passen als uitkering ervan onder de gegeven omstandigheden onaanvaardbaar is;

• Het mogelijk een al betaalde bonus van een bestuurder terug te vorderen als deze op basis van onjuiste informatie blijkt te zijn uitgekeerd; en

• Verplicht de wet om in overnamesituaties een waardestijging van aandelen en opties van bestuurders van beursvennootschappen in te houden.

Ten overvloede is in art. 2:135 lid 8 BW thans opgenomen dat de NV de bevoegdheid heeft een bonus al dan niet gedeeltelijk terug te vorderen, als uitkering heeft plaatsgevonden op basis van onjuiste informatie over de performance targets.

Inspiratie vonden onze wetgevers o.a. in de Amerikaanse Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act, Section 954, die het mogelijk maakt om bonussen terug te vorderen die ‘verdiend’ zijn op basis van valselijk opgemaakte resultaten. Veel ondernemingen hebben de implicaties van de wet inmiddels in hun gedragscode geïntegreerd. Eerder onderzoek wees uit, dat de clawback-dreiging gezorgd heeft voor een afname van het aantal geconstateerde winstmanipulaties – hetgeen bevorderlijk zou zijn voor het vertrouwen van de investeerders.

Maar in ‘The Accounting Review’ van januari/februari 2015, een wetenschappelijke uitgave van de American Accounting Association, publiceerden enkele onderzoekers uit Hong Kong de resultaten van een vervolgonderzoek, waaruit bleek dat een bekende vorm van winstmaipulatie ( ‘accruals management’, inhoudende zaken als toekomstige afschrijvingen van dubieuze debiteurenschulden) inderdaad minder voorkwam – maar dat daarentegen incidenten waarin gebruik gemaakt werd van ‘real transactions management’ om winstcijfers te manipuleren fors in aantal waren toegenomen. Daarbij manipuleert de boekhouder feitelijke uitgaven om tijdelijk een hoger resultaat te creëren, bijvoorbeeld door te ‘snijden’ in de kosten van R&D. “Hoewel dergelijke manipulaties duidelijk niet ‘ethisch’ zijn, is het de vraag of ze echt feitelijk verboden zijn, volgens de huisige regels,” merken de onderzoekers op.

www.accountingtoday.com