(Blog): Dubbele materialiteit, moet dat echt?

Veel bedrijven maken hun eigen bedrijfsvoering duurzamer; bijvoorbeeld door energiebesparing en door duurzamere materialen te gebruiken. Maar de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) gaat verder. De richtlijn verplicht bedrijven uitgebreid te rapporteren over Environmental, Social en Governance (ESG) onderwerpen. Welke onderwerpen voor een onderneming relevant zijn, volgt uit de ‘dubbele materialiteitsanalyse (DMA)’. Is dat voor veel bedrijven een verplicht nummer? Het antwoord is dus; “ja”, zegt Murco Mijnlieff van Salacia Solutions.

• CSRD verplicht bedrijven tot uitgebreide ESG-rapportage.
• Dubbele materialiteitsanalyse bepaalt relevante ESG-onderwerpen.
• DMA biedt inzicht in bedrijfsimpact en duurzaamheid.

De DMA is een analyse om te bepalen welke onderwerpen uit de CSRD ‘materieel’ zijn. Dat zijn onderwerpen die belangrijk zijn voor de onderneming én haar stakeholders. Om een goede DMA te maken moet je twee kanten opkijken.

Ten eerste de ‘inside-out view’; kort gezegd, de impact ván het bedrijf. Het gaat dan  om de impact van de bedrijfsactiviteiten op mens en milieu. Dus wat is het milieu-effect van jouw bedrijfsactiviteiten op jouw omgeving. Dit effect wordt ‘impact materialiteit’ genoemd.

Ten tweede de ‘outside-in view’, kort gezegd de impact óp het bedrijf. Dat zijn gebeurtenissen of ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid die een risico of een kans voor de onderneming kunnen opleveren. Dit effect wordt ‘financiële materialiteit’ genoemd. Stel jouw onderneming heeft veel water nodig  in het productieproces en je bent in een gebied gevestigd waar waterschaarste een steeds groter probleem wordt. Dan is dit milieu-effect een potentieel financieel risico voor jouw onderneming. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Tegelijkertijd kunnen veranderingen in milieuwetgeving, zoals strengere regels voor afval of subsidies voor groene innovaties, financiële kansen en risico’s  voor een onderneming brengen. Maar denk ook aan veranderende publieke opinie of NGO’s die jouw productieproces aan de kaak stellen. Ook die effecten moet je meenemen. Maar dat deden de meeste bedrijven al in de financiële risico-analyse. Zo nieuw is het dus allemaal niet.

Is dubbele materialiteit ingewikkeld?

De CSRD is voor veel bedrijven nieuw en de dubbele materialiteitsanalyse is ook nieuw. Je moet een groot aantal onderwerpen onderzoeken en scoren, zowel intern en extern. Het kan daardoor behoorlijk overweldigend overkomen. Dat zien we ook elke dag.

Aan de andere kant moeten we het ook niet te ingewikkeld maken. Bedrijven kennen hun eigen processen en risico’s maar al te goed. Wij zien vaak dat een groepje mensen die het bedrijf van binnen en buiten kent,  efficiënt de analyses kunnen maken. Als de uitkomst van de DMA je verrast, zouden er alarmbellen moeten afgaan.

En voor de toekomst is de analyse een goed startpunt voor duurzame maatregelen. Er kan makkelijker een hoge(re) duurzaamheidsambitie worden vastgelegd. Bijvoorbeeld een vergaande CO2-reductie. Of ook een eerlijker beloningssysteem. Omdat het hele proces inzichtelijk is, zijn ook de ‘knoppen’ helder om de ambitie waar te maken. Het kan ook leiden tot verrassende inzichten en mogelijkheden voor efficiëntieverbetering zoals efficiëntere vervoersstromen of hergebruik van grondstoffen.

Voorbeeld uit de praktijk

De uitkomst van de dubbele materialiteitsanalyse is een overzicht van onderwerpen waarover je moet rapporteren in het kader van de CSRD. De rapportage over die onderwerpen levert ook interessante inzichten op om je bedrijfsprocessen of je product te verbeteren. Zo hebben wij een klant die al bezig was met de omslag naar een duurzamere productie. Uit de impactanalyse bleek echter dat het gebruik van hun product de grootste klimaatimpact had: het apparaat gebruikt namelijk gas.

Het bedrijf heeft de duurzame ambitie om de CO2-uitstoot sterk te verminderen. Dat lukt dus niet door alleen te kijken naar de productie zelf. Immers, de productie zorgt maar voor een heel klein deel van de CO2-uitstoot. Ze besloten verder te innoveren en versneld in te zetten op de ontwikkeling van apparaten die aangedreven worden met elektriciteit. Dat vraagt moed, durf en investeringen, maar is wel de toekomst.

De impact óp het bedrijf gaat over bijvoorbeeld regelgeving. De overheid heeft de ambitie dat we ‘van het gas’ gaan. Zonder verandering van het product zou het bedrijf geen afzetmarkt meer hebben. [Artikel gaat verder na de volgende advertentie]

Zorg dat uw CFO's het verschil maken

Goed adviseren betekent uw cliënten informeren over relevante informatie en evenementen. Attendeer de CFO’s uit uw netwerk daarom op Leadership in Finance Summit 2024. Op 7 november gaan 300 CFO’s, financieel directeuren en corporate controllers met experts in gesprek over hoe AI de rol van finance leaders herdefinieert.

Wijs uw CFO’s op Leadership in Finance Summit 2024

Kansen door dubbele materialiteit

Ik geef toe. De DMA ván het bedrijf bestaat uit heel veel onderdelen. Je moet naar je eigen processen kijken, maar ook naar je leveranciers én naar het gebruik van de producten en diensten bij jouw afnemers. Veel data is nog niet of in voldoende mate beschikbaar. Vooral kleinere toeleveranciers beschikken nog niet altijd over data van hun productie. De impactanalyse óp het bedrijf is meestal al bekend uit de financiële risico-analyse. Die moet wellicht uitgebreid worden met een analyse van de duurzaamheidsfactoren.

Het analyseren van de impact biedt een kans voor bedrijven om hun bedrijfsvoering te verbeteren en een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving. En bedenk dat starten belangrijker is dan het gelijk hélemaal goed te hebben. Wij brengen de kansen graag in beeld door diep in de bedrijfsvoering te duiken en de data op te halen en zichtbaar te maken in overzichtelijke dashboards.

Bedrijven met een ambitieuze duurzaamheidsambitie stellen niet alleen hun eigen toekomst veilig, maar dragen bij aan een leefbare planeet. Daar ben ik van overtuigd.