Blockchain-expert Paul Bessems spreekt op Accountancy Expo

Vrijwel iedereen heeft erover gehoord, maar niemand lijkt in staat om het helemaal te doorgronden – laat staan goed uit te kunnen leggen. Is de blockchain-technologie een technologische hype of gaat het echt de wereld veranderen?

Paul Bessems, CEO bij Weconet Blockchain Technologies, schrijver van het boek Blockchain organiseren en in juni keynote spreker op Accountancy Expo, voorziet een grote toekomst voor blockchain. Maar tegelijkertijd nuanceert hij ook de revolutionaire kanten van de technologie. “Ik las een aantal jaar geleden het whitepaper van Nakamoto over de blockchaintechnologie en raakte erdoor getriggerd. Niet zozeer door de technologie, maar vooral door het onderliggende organisatieontwerp. Ik ben van huis uit organisatiekundige met een fascinatie voor de vraag hoe we organisatietechnologie beter kunnen alignen met een fundamenteel nieuw organisatiemodel. 

Bedrijven kiezen momenteel bij alles wat ze doen voor zelf uitvoeren of het aan de markt uitbesteden, stelde Bessems. De derde optie – het netwerk – is sterk in opkomst. Maar een belemmering hierbij is dat we onze bestaande aannames moeten loslaten. “We zitten opgesloten in een onzichtbare gevangenis van heersende aannames over organisatie, geld, werk en economie”, aldus Bessems. “Zonder die aannames zouden we in staat zijn veel problemen in no time op te lossen waardoor een hoop organisaties overbodig zouden worden.”

In elke transactie is vertrouwen een cruciaal element. Het organiseren van vertrouwen is een gigantische markt waar o.a. juristen, accountants en marketeers deel van uitmaken. “De helft van Nederland is werkzaam in de onzekerheidsreductie-industrie”, aldus Bessems. “Blockchain kan daar een einde aan maken omdat het ons in staat stelt waardes uit te ruilen zonder intermediair. De verwachting is dat in 2025 circa 10 procent van alle transacties via de blockchain verloopt.”

Organiseren van onderling vertrouwen
Vanuit de industriële revolutie ontwikkelde de manier van werken zich vanuit de fabriek naar het kantoor, maar ondanks dat het werk veranderde, wijzigde de manier van organiseren niet. “Technologie is in staat om dat wel te doen, mits het gecombineerd wordt met een nieuw organisatiemodel. Blockchain-organiseren is een combinatie van blockchaintechnologie met het Weconomics organisatiemodel. Het is een middel om democratisch en zonder tussenkomst van derden onderling vertrouwen en zaken te organiseren.”

Wat dat betreft kan de impact van blockchaintechnologie nog een stuk groter zijn dan die van de uitvinding van het internet, denkt Bessems. “Heeft internet veel te weeg gebracht? Ja, we gebruiken het veel, maar heeft het ons ook productiever gemaakt, of democratischer? Zijn we minder gaan werken? Dat niet.” Maar zijn marktplaatsen als Uber en AirBnB niet al een voorbeeld van democratisch en effectief organiseren van vraag en aanbod? “Deels, maar het grote verschil is dat zij werken met een oud governancemodel. Deze bedrijven houden alle informatie in eigen interne databases in plaats van dat persoonlijke data van mensen op een gedeeld netwerk staan waarin niemand leidend is.” 

Voor Europa is blockchain een middel om uit de machtsgreep van de Frightful Five (Google, Facebook, Amazon, Apple en Microsoft) te ontsnappen. “Die partijen hebben data nodig om een transactie door te zetten, zoals een pakketje bezorgen, maar ze hoeven de data helemaal niet te bezitten”, legt Bessems uit. “Als je zou moeten betalen voor Google Search kost dat misschien 10 dollar per jaar. Nu betaal je met je persoonlijke data die Google 1000 dollar per jaar aan advertentie-inkomsten oplevert.” Dit voorbeeld illustreert de potentiele ontwrichtende kracht van de blockchain; het bedreigt de machtspositie van de grootste bedrijven ter wereld. Naast de technologiebedrijven bedreigt het ook o.a. de banken en verzekeraars. 

Waarom blockchain zo goed werkt is omdat het uitgangspunt is dat mensen niet te vertrouwen zijn en middels het wiskundige script van blockchain misbruik van vertrouwen wordt uitgesloten. “Blockchain gaat het op termijn winnen omdat het vraag en aanbod tegen de laagst mogelijke kosten bij elkaar brengt”, aldus Bessems. “Maar we gaan wel flinke weerstand krijgen omdat het tegen veel bestaande belangen ingaat.”

Gevolgen voor finance
Logischerwijs heeft dat ook gevolgen voor de financiële sector en financiële functies. Sinds 1400-1500 ontstonden de instituties om vertrouwen te organiseren: contracten, geld, boekhouding. En die zijn enorm in complexiteit toegenomen in de loop van de tijd. De boekhouder en accountant zijn bedacht om te laten zien dat je te vertrouwen bent als bedrijf. Maar vertrouwen kun je programmeren en dat snappen veel mensen nog niet. Blockchain kan vertrouwen bovendien organiseren zonder dat de complexiteit toeneemt.” Volgens Bessems bestaat er bovendien zoiets als algoritme-angst. “Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan waaruit blijkt dat mensen eerder het oordeel van een mens vertrouwen dan dat van een algoritme. Bijvoorbeeld bij het voorspellen van de beste kandidaat voor een functie.” 

Deze ontwikkelingen dwingen ons om opnieuw na te denken over werk en werkloosheid. “Waarom zou je zowel innovatie als volledige werkgelegenheid nastreven?” vraagt Bessems zich af. “Die twee doelen zijn met elkaar in tweestrijd. Blockchain maakt het mogelijk dat we allemaal om 15:00 uur ’s middags naar huis gaan. Hoe gaan we dat organiseren?”

Bessems adviseert bedrijven om niet te lang door te gaan met de dingen uit het verleden, waarvan ze denken dat ze goed zijn. We moeten de huidige manier van organiseren gaan loslaten en vandaag nog beginnen met transacties uit de bedrijfsomgeving met blockchain in te richten. De mogelijkheid bestaat al: we moeten het alleen nog doen.  

[avg-advertorial slug=”kom-naar-de-accountancy-expo-op-18-juni-2019″]