Betrouwbare ESG-data: geen luxe, maar basisvoorwaarde

De CSRD heeft de discussie over duurzaamheidsverslaggeving definitief op scherp gezet. Tegelijkertijd is de uitrol minder lineair dan verwacht: de Europese tijdlijnen zijn verschoven, assurance-verplichtingen komen stapsgewijs, en de praktijk is weerbarstig. Voor veel accountants voelt dat als een pauze in de beweging. Maar wie goed kijkt, ziet dat dit juist het moment is om positie te kiezen.
De kern is onveranderd: betrouwbare ESG-data is nog steeds essentieel. En dat zal voorlopig alleen maar belangrijker worden. Grote spelers zoals banken, investeerders, klanten en toezichthouders vragen om consistente en controleerbare informatie over CO?-uitstoot, mensenrechten en ontbossing. Met of zonder wettelijke verplichting blijft de behoefte aan betrouwbaarheid in de keten bestaan. De markt versnelt en verwacht dat accountants meebewegen.
Van controle naar keteninzicht
De rol van de accountant schuift op. Niet alleen als controleur van duurzaamheidsinformatie, maar juist ook als gids in het proces van dataverzameling en -interpretatie.
Denk aan thema’s als:
• CO2-data in de waardeketen
• Ontbossingsrisico’s onder EUDR
• Producttracering en toeleveranciersinzicht
• VSME-rapportages voor het mkb
• En de basiskennis van de CSRD en ESRS-standaarden, ook als die (nog) niet verplicht zijn
De markt zoekt experts die deze thema’s kunnen duiden, beoordelen en helpen vertalen naar actie. Juist accountants hebben de ervaring met datakwaliteit, interne beheersing en integriteit om dat betrouwbaar te doen. Dat vereist verdieping, samenwerking en soms ook het loslaten van traditionele rolpatronen.
Van verplichting naar strategisch inzicht
Steeds meer organisaties realiseren zich dat duurzaamheid geen ‘compliance project’ is, maar een strategische keuze. Wie inzicht heeft in zijn milieu-impact, ketenrisico’s en sociale prestaties, kan sneller anticiperen op vragen van afnemers en financiers, en is beter voorbereid op toekomstige wetgeving. ESG-informatie wordt een onderdeel van het reguliere informatiesysteem, net als financiële data.
Dat vraagt om accountants die hun natuurlijke adviesrol durven pakken. Niet door te voorspellen, maar door te ondersteunen: in datakwaliteit, in begripsvorming, in materialiteitsanalyses en in het verbinden van niet-financiële gegevens aan strategische keuzes.
De toekomst vraagt om accountants die niet alleen controleren wat moet, maar helpen begrijpen wat telt.
De toekomst waarvan we willen dat die nu begint
De werkelijkheid is dat veel organisaties nog zoekende zijn. Rapportageverplichtingen worden uitgesteld, maar de informatiebehoefte groeit. Hier ligt een kans én verantwoordelijkheid voor accountants: om te bouwen aan het fundament van duurzame besluitvorming.
Niet pas morgen, maar vandaag. Door je te verdiepen in CO2-berekening. Door keteninformatie bespreekbaar te maken. Door te begrijpen wat ESRS E1 t/m E5 inhouden. Door kennis te ontwikkelen over systemen, risico’s en standaarden. En door collega’s en klanten mee te nemen in dat proces.
Een oproep aan de beroepsgroep
Dit is een oproep aan accountants: laat zien dat wij als beroepsgroep deze rol wíllen en kúnnen pakken. De transitie naar duurzaamheid is niet alleen een maatschappelijk vraagstuk, het is een vakinhoudelijke evolutie. Wie zich nu voorbereidt, zit straks vooraan als betrouwbare partner in het duurzaamheidsdomein.
Maak kennis met docent Jessica Boekhoudt MSc RA
Sustainability expert Jessica Boekhoudt is Register Accountant en heeft brede ervaring met de controle van financiële jaarrekeningen en niet-financiële informatie bij (middel) grote ondernemingen en in de publieke sector. Ze heeft meerdere jaren ervaring in het adviseren van (beursgenoteerde) bedrijven en financiële instellingen over duurzaamheid. Jessica’s focus ligt op het aanscherpen van de (duurzaamheid)strategie, het in kaart brengen van niet-financiële KPI’s, dataverzameling en externe rapportage. Daarnaast geeft ze (gast)colleges over duurzaamheid op de Erasmus Universiteit. Ontdek haar expertise en cursussen.
Wil jij als accountant vooroplopen in het duurzaamheidsdomein? Volg de vijfdaagse opleiding Duurzaamheidsassurance en ketenbeheersing voor accountants. Ontwikkel je tot strategisch sparringpartner met scherpe inzichten in financiële én duurzaamheidskansen en leer anderen hiervan overtuigen. Met gastcolleges over o.a. carbon accounting, mensenrechten en risicoanalyse.