Betalings(on)gemak in het digitale betalingsverkeer

door Loraine Bito

Zondag stond een bezoekje aan goede vrienden op de planning. Een uitgelezen moment om in stijl te zondigen met een assorti aan luxe bonbons. Even gezellig bijkletsen met een kop thee zonder suiker om mijn dieet niet al te veel geweld aan te doen. Om deze versnapering nog net te kunnen bemachtigen, haastte ik me de dag tevoren 15 minuten voor sluitingstijd naar de enige zaak in mijn buurt die deze lekkernij verkocht.

Opgelucht zag ik bij binnenkomst achterin de winkel in de laatste vitrine nog een ruime selectie liggen. Snel pakte ik mijn pinpas uit mijn portemonnee en wachtte geduldig tot één van de twee dames, die al bezig waren met opruimen, mij te woord zou staan. Speurend naar het pinapparaat flitste door mijn hoofd dat pinnen best wel passé was. Het was de hoogste tijd voor een passende upgrade van mijn wijze van betaling.

Met de telefoon in de hand, betaalde je door het ganse land
De oplossing lag voor de hand. Tussen de verschillende financiële apps, waarmee betaaltransacties via de smartphone konden worden verricht, diende toch een app te zijn die aan mijn betaalwensen kon voldoen. De grote stappen die op het gebied van de beveiliging van de mobiel waren gemaakt, hadden mijn zorg hieromtrent grotendeels weggenomen. Het gebruik van biometrics als beveiliging zoals de manier waarop ik met mijn mobiel omging, typte, vasthield en swipte, maakte het de gedigitaliseerde dievengilde moeilijker om via de smartphone bij de buit te komen. Nieuwsgierig vroeg ik mezelf wel af hoe het laten vallen van de mobiel in de toiletpot of in de soep, wat bij sommige mensen regelmatig scheen voor te komen, werd verwerkt. Het feit dat mijn gezichtskenmerken konden worden gebruikt om mijn mobiel te ontsluiten, gaf voor mij uiteindelijk de doorslag.

Gerustgesteld begon ik aan mijn zoektocht naar de financiële apps die mij het betalen binnenkort gemakkelijker zouden maken. De digitale versie van de zogenaamde Dutch Treat zou handig zijn als ik mensen in mijn kennissenkring had zoals de goedzakkige Wimpy, die met de beroemde zin: ‘I will gladly pay you Tuesday for a hamburger today!’ Popeye telkens geld afhandig wist te maken. 
Het idee om in het openbaar mijn betalingen te bespreken met mijn mobiel trok me ook niet echt aan. Mijn geldzaken hield ik toch liever privé.

Van de app voor het betalen van de wekelijkse boodschappen was ik zeer gecharmeerd. Aan de hand van het boodschappenlijstje op mijn mobiel werd een wandelroute door de winkel uitgestippeld waardoor ik niets kon vergeten. Ik zag mezelf al vrolijk boodschappen scanned door de winkel lopen om vervolgens via mijn mobiel af te rekenen zonder in de rij te hoeven staan. Mijn droom vervloog echter snel toen ik erachter kwam dat ik voor mijn actiezegels en verkeerd geprijsde artikelen toch nog achteraan in de rij bij de klantenservice moest aansluiten.

Wat het voordeel was van de financiële app waarmee een betalingsverzoek in een QR-code (tweedimensionale streepjescode) omgezet kon worden en vervolgens ingelezen in de app van een ander die de ontvangst bevestigde met een pincode, was voor mij een raadsel. Tot een tv-spot duidelijk maakte dat de tijdsbesparing van het achterwege laten van 20 posities mij de gelegenheid boden om mijn gedachten op papier te zetten.

Waar ik echt naar uitkeek was de app die in zou spelen op de intrede van het open bankieren door de invoering van de Payment Service Directive 2.0 en de General Data Protection Regulation (ned: Algemene Verordening Gegevensbescherming) in 2018. Banken en overige financiële instellingen dienden dan de betalingsgegevens van hun klanten ter beschikking te stellen aan betrouwbare derden, die voldeden aan de nieuwe regels omtrent de bescherming van persoonlijke gegevens. Terwijl iedereen nog volop bezig was om systemen, processen en procedures aan te passen aan de nieuwe regelgeving, stond in de coulissen al een financiële app te wachten om het nieuwe financiële speelveld te exploiteren. 

De app zou mij inzicht geven in al mijn inkomsten en uitgaven ongeacht de bank of financiële instelling waar ik gebruik van maakte. Niet alleen zou ik prognoses van mijn eindsaldo in de betreffende maand op mijn smartphone ontvangen, maar ook financiële adviezen en producten gebaseerd op mijn inkomen en betalingsgedrag. Op die manier zou het zelfs leuk worden om me aan mijn budget te houden en tegelijkertijd te sparen of beleggen voor een appeltje voor de dorst. Met een schok realiseerde ik me dat ik nu echt een nieuwe smartphone met groter geheugen en 4G aan moest gaan schaffen.

Handje contantje
Ook voor het digitaliseren van het betalen van kleinere bedragen diende het gemak de mens. Met de introductie van wearables zoals een smart ring of smartwatch aan het eind van het jaar zouden bedragen tot €25 met een simpele handbeweging contactloos kunnen worden betaald. Wanneer de NFC chip tegen die tijd goed beveiligd was tegen de zakkenroller met toevallig een mobiel pinautomaat op zak, zou deze digitale vorm van ‘handje contantje’ voor mijn dagelijkse uitgaven een uitkomst zijn. 

Plotseling doemde het beeld van Gollem met zijn precious bij me op. Het schrikbeeld deed het besef naar boven komen dat deze digitale hulpmiddelen het leven op financieel gebied eenvoudiger konden maken, maar dat de belangrijke dingen in het leven niet te koop waren. 

Mijn mijmeringen werden onderbroken door één van de dames die me eindelijk had opgemerkt. Verheugd zei ik tegen haar: Ik zou graag een doos bonbons willen kopen en wees naar de middelgrote maat. “Mevrouw, ik heb net de kassa afgeslagen. Maar als u contant afrekent, kunt u de bonbons kopen.” Verbaasd en ongelovig antwoordde ik, kijkend in mijn uitpuilende portemonnee gevuld met allerlei spaarkaarten, passen en wat muntgeld: “Ik heb niet zoveel contant geld op zak.” Beteuterd wenste ik het winkelpersoneel een prettig weekend en nam me voor om voortaan wat bankbiljetten in mijn portemonnee te doen.