Berisping voor RA die ‘klassiek piramidespel’ fiatteerde

Zaaknr: 21/1009

Wij schreven eerder over deze zaak: https://accountantweek.nl/artikel/tuchtzaak-accountant-woon-kapitaal-beschuldigd-van-ponzispel

Door Jan Smit

Woon Kapitaal heette het in 2018 opgerichte vastgoedfonds. Dit in Heerhugowaard gevestigde vehikel wilde woningen kopen van ouderen en deze vervolgens aan diezelfde senioren terug verhuren. Op die manier konden deze huiseigenaren hun in de woning gestopte vermogen dan nog bij leven te gelde maken.

Ruim veertig woningen wilde Woon Kapitaal verwerven. Daarvoor had het fonds naar schatting zo’n 10 miljoen euro nodig. Uit de uitgifte van kortlopende obligaties moest dit worden gefinancierd. De rente en aflossing op deze obligaties wilde het bedrijf betalen door  plaatsing van nieuwe kortlopende obligaties en uit de huuropbrengsten. Als de huurders zouden overlijden, zou het bedrijf de huizen weer verkopen. Daarmee konden dan ook de laatste obligaties worden afgelost. 

Voor de plannen opende Woon Kapitaal een bankrekening bij ING. Maar na ongeveer een jaar zegde de bank de rekening plotseling op, waarna het fonds in augustus 2019 failliet ging. 

Zo’n 4 ton aan obligaties had Woon Kapitaal op dat moment uitgegeven. De kopers van deze obligaties zagen 62,5 procent van hun investering in rook opgaan. Zij verenigden zich in de Stichting Beleggersbelangen Woonkapitaal. Die stapte naar de tuchtrechter en wil een civiele procedure tegen de RA beginnen.

“Een klassiek voorbeeld van een Ponzispel,” noemde Jan Willem van der Velden, advocaat van de stichting, de plannen van Woon Kapitaal in maart tijdens de zitting. “Er worden kortlopende obligaties uitgegeven die uit de uitgifte van nieuwe kortlopende obligaties worden terugbetaald. Maar in 2025 stoppen deze emissies ineens. Dan zitten de eigenaren van de laatste obligaties met de gebakken peren.”

De aangeklaagde RA voorzag de winstprognose in het emissieprospectus van Woon Kapitaal in mei 2018 van een goedkeurende verklaring. Volgens Van der Velden, tevens hoogleraar financieel recht, had hij dit nooit mogen doen. “Hij had de directie van het fonds op basis van de aan hem verstrekte spreadsheets juist moeten waarschuwen dat er na een paar jaar geen geld meer zou zijn om de rente en aflossing te betalen.”

De stichting verwijt de RA dat deze geen deugdelijk onderzoek heeft verricht naar Woon Kapitaal. Volgens haar advocaat heeft hij ‘geen relevante inlichtingen’ opgevraagd en geen contact gehad met de mensen achter het bedrijf voordat hij de prognose goedkeurde.

Ook wees Van der Velde erop dat het CBb de accountant eind vorig jaar voor 5 jaar heeft geschrapt naar aanleiding van een eerdere klacht. Tegen die uitspraak loopt momenteel een herzieningsprocedure bij het Europese Hof.

Van Ponzifraude was volgens Robert Moszkowicz, gemachtigde namens de RA geen sprake. “Mijn client heeft de onderliggen spreadsheets bekeken en er was geen enkele reden daar vraagtekens bij te plaatsen. Het is beslist niet zo dat hij na een kwartier al bij het kruisje heeft getekend. Hij heeft met de directie gesproken, er voor gepleit dat de obligaties niet al in één maar in drie jaar zouden worden afgewikkeld – hetgeen vervolgens ook is aangepast – en heeft wel degelijk onderzoek verricht,” aldus Moszkowicz in maart.

De Accountantskamer gaat hier niet in mee. 

Woon Kapitaal was recent opgericht en nog niet begonnen met haar activiteiten. De winstprognose was dan ook niet gebaseerd op een doorrekening van behaalde resultaten uit het verleden en actuele cijfers, maar opgesteld door de directie en nagenoeg volledig gestoeld op een aantal schattingen, hypotheses en veronderstellingen. Dat hij daar zelf onderzoek naar heeft verricht, heeft de RA volgens de tuchtrechters onvoldoende hard gemaakt. Volgens COS 3400 behoort een accountant dat wel te doen.

De tuchtrechters verwijten de RA ook dat hij geen antecedentenonderzoek heeft verricht naar de directieleden van Woon Kapitaal. 

Tijdens de zitting zei de accountant wel te hebben gesproken met een van de directeuren, maar diens naam was hem ontschoten. Ook is er van dit gesprek niets vastgelegd in het dossier.

Verder had de accountant volgens het tuchtcollege geen toestemming mogen geven voor publicatie van het prospectus.