‘Belastingdienst ontweken via papieren werkelijkheid’

De commissie hield vorige maand een mini-enquête naar belastingontwijking. Ze verhoorde daartoe 23 deskundigen en getuigen, zoals werknemers van de Belastingdienst, trustkantoren (die actief zijn bij het opzetten van brievenbusfirma's en dergelijke) en toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB).

Uit hun antwoorden kwam naar voren dat Nederland een belangrijke rol speelt in internationale fiscale constructies. Volgens een schatting van enkele jaren terug stroomt jaarlijks zo'n 4000 miljard door Nederland via brievenbusmaatschappijen. Hoeveel geld vermogende Nederlanders in het buitenland proberen weg te sluizen is niet helemaal duidelijk. Volgens een onderzoeker loopt de schatkist hierdoor per jaar 10 miljard aan belastinginkomsten mis, maar er worden ook lagere bedragen genoemd.

De ondervragingscommissie komt niet met harde conclusies en aanbevelingen, maar laat wel doorschemeren dat de belastingwetgeving op diverse punten moet worden aangescherpt. Ook zouden de Belastingdienst en DNB hun controlerende werk beter kunnen doen als ze meer personeel hadden.

De commissie, met als voorzitter PvdA-Kamerlid Henk Nijboer, werd opgezet naar aanleiding van de Panama Papers. Uit deze vorig jaar gelekte stukken bleek dat een aanzienlijk aantal rijken gebruikt heeft gemaakt van een Panamees bedrijf om hun vermogen aan het oog van de fiscus te onttrekken.

Het was de eerste keer dat de Kamer een parlementaire mini-enquête hield. Volgens de commissie heeft het instrument zijn waarde bewezen. Getuigen bij een mini-enquête zijn verplicht te verschijnen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld bij hoorzittingen van de Kamer. Zij worden onder ede gehoord. Tijdens de verhoren liet de commissie overigens blijken de antwoorden niet altijd geloofwaardig te vinden, maar ze gaat geen aangifte doen van meineed.

• Verslag van de Parlementaire ondervragingscommissie Fiscale constructies

(ANP)