BDO: slecht rendement leidt tot ondermaatse zorg

Magere rendementen bij algemene ziekenhuizen zitten broodnodige investeringen in deze instellingen in de weg, zegt BDO Accountants & Adviseurs in zijn jaarlijkse 'benchmark', nu op basis van cijfers van ruim zestig hospitalen over 2022. Het gaat dan met name om digitalisering en andere veranderingen van bepaalde zorgprocessen. Ziekenhuizen hebben "nauwelijks investeringsruimte" voor de uitvoering van deze plannen uit het Integraal Zorgakkoord (IZA).

Die plannen moeten de zorg in de toekomst overeind houden. BDO geeft de ziekenhuizen voor hun financiële situatie nog wel een 7,2 gemiddeld, maar hun rendement daalde vorig jaar van 1,9 naar 1,6 procent. De voornaamste oorzaken zijn de gestegen personeelskosten (door inhuur van externe krachten en door hogere salarissen voor vast personeel) en de inflatie.

"De personeelskosten slokken een steeds groter deel op van het totale budget van ziekenhuizen", zegt voorzitter branchegroep Zorg bij BDO Vincent Eversdijk. In 2022 bedroegen de personeelskosten 60,6 procent van het totale budget. "Het is in toenemende mate een molensteen om de nek van ziekenhuizen."

Volgens hem blijft er onder de streep van elke honderd euro die er binnenkomen nog geen twee euro over. Al jaren gaan de bedragen voor investeringen omlaag. Het is nu vijf procent (1,1 miljard) van de hele omzet en dat is gezien de omvang van de sector "beperkt".

De voor de uitvoering van het IZA vereiste investeringen kunnen ook niet allemaal uit de speciale overgangsgelden worden bekostigd. De situatie levert volgens Eversdijk "een duivels dilemma" op "zeker aangezien ziekenhuizen ook moeten investeren in vastgoed en duurzaamheid".

Het gezamenlijke resultaat van de algemene ziekenhuizen daalde in 2022 met 10 procent ten opzichte van 2021. Vooral bij kleinere ziekenhuizen kan het kritiek worden. Wat er moet gebeuren om de situatie te verbeteren, is de vraag. "Er is niet één heilige oplossing." Verkiezingsprogramma's van de politieke partijen bieden in elk geval nog amper houvast, zegt Eversdijk. "Veel is nog onduidelijk of niet doorgerekend. Essentiële vragen hoe de zorg betaalbaar blijft en wie de regie dient te nemen in de organisatie van acute en hoogcomplexe zorg, blijven veelal onbeantwoord. Onvoldoende komt naar voren dat de werkdruk van het personeel ook verminderd wordt door digitalisering en het anders organiseren van zorgprocessen."

Lees ook: BDO slaat alarm over financiën ouderenzorg