BDO: personeelskosten brengen ziekenhuizen financieel in problemen

De financiële resultaten van algemene ziekenhuizen en universitaire medische centra (UMC’s) blijven zorgelijk, constateert BDO op basis van de cijfers over 2024. Tegelijkertijd bedreigen politieke instabiliteit en trage besluitvorming de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). De noodzaak voor ziekenhuizen om samen met overheid, financiers, zorgaanbieders, brancheorganisaties en professionals tot duurzame oplossingen te komen, wordt dan ook steeds urgenter.

Dat blijkt uit de Benchmark Ziekenhuizen & UMC’s 2025 van BDO Accountants & Adviseurs. Hierin onderzoekt BDO jaarlijks de financiële gezondheid van algemene ziekenhuizen en UMC’s. Dit jaar zijn 59 algemene ziekenhuizen en 7 UMC’s onderzocht, op basis van de gedeponeerde jaarverslagen over 2024.

De algemene ziekenhuizen laten ten opzichte van 2023 een voorzichtig herstel zien. Het gemiddeld rapportcijfer voor deze ziekenhuizen steeg van een 5,4 naar een 6,1. De resultaatmarge stijgt weer (van 1,2% naar 1,9%), nadat dit in vorige jaren nog daalde. Een lager saldo rentebaten minus –lasten was hier vooral de oorzaak van. Ook verminderden de verplichtingen bij banken: de financieringsleverage (berekend als Net Debt/EBITDA) daalde van 2,19 naar 1,64.

Toch zijn er ook minder positieve cijfers zichtbaar in deze sector. Zo namen de personele verplichtingen opnieuw fors toe, tot een bedrag van 15.400 euro. Dat is een stijging van 8,5 procent per FTE ten opzichte van een jaar eerder. Ook de personeelsquote steeg: het aandeel van de personeelskosten in relatie tot de opbrengsten steeg van 60,4 procent in 2023 naar 61 procent in 2024.

De investeringsachterstanden in vastgoed blijven ook een pijnpunt: de vastgoedouderdomsratio daalde met o0,4 procent naar 45,8 procent. Het operationeel resultaat wat de bedrijfsvoering weerspiegelt neemt slechts beperkt toe van 7,2 procent in 2023 naar 7,5 procent in 2024 en blijft structureel te laag.

Academische ziekenhuizen noteerden over 2024 een 6,5 als rapportcijfer, een daling ten opzichte van 2023 (7,0). Daarmee daalt dit cijfer voor het tweede jaar op rij. Voor het eerst sinds 2018 noteerden twee UMC’s zelfs een onvoldoende als gemiddeld cijfer.

Het lagere rapportcijfer ten opzichte van een jaar eerder wordt met name veroorzaakt door een daling van het gemiddelde operationele resultaat (EBITDA-marge). Dit daalde met 1 procentpunt ten opzichte van 2023 naar 6,3 procent.

Daarmee is een trendbreuk zichtbaar, sinds 2020 steeg de EBITDA-marge namelijk jaarlijks. De EBITDA-marges worden vooral onder druk gezet door de fors hogere personeelsquote bij UMC’s (58,8% naar 60,1%). De kosten voor personeel stegen met 8,3 procent, met name door cao-ontwikkelingen.

BDO ziet dat met de mindere resultaten van de UMC’s ook het toekomstperspectief van de zorgsector als geheel verder onder druk staat.