Banken en trustkantoren moeten integriteitsrisico’s voetbalwereld beperken

Het onderzoek heeft betrekking op de mogelijkheid dat de voetbalsector vanwege haar kwetsbaarheden blootstaat aan witwaspraktijken en overige integriteitsrisico’s (waaronder maatschappelijk onbetamelijk gedrag). DNB richt zich hierbij primair op de risico´s en verantwoordelijkheid van betrokken financiële instellingen.

Kwetsbaar voor integriteitsrisico’s

In de voetbalsport gaan grote sommen geld om. In combinatie met andere factoren zoals een gesloten cultuur, perverse prikkels, mogelijke belangenverstrengeling en het mogelijk gebruik van vennootschapsrechterlijke structuren om geldstromen te versluieren, maakt dit de sector kwetsbaar voor witwassen en andere integriteitsrisico’s. Dit blijkt onder meer uit het FBI-onderzoek naar de FIFA en de Panama Papers. Zeer recent kwamen daar de zogeheten Football Leaks bij.

Risicoanalyse door banken en trustkantoren

Banken en trustkantoren moeten op een systematische wijze inschatten welke integriteitsrisico’s ze lopen met hun dienstverlening. Bij specifieke klantgroepen of sectoren kunnen bijzondere risico’s spelen die in deze analyse moeten worden benoemd. Dit moet leiden tot doorlopend verscherpte monitoring van de transacties en diensten die aan deze klanten of sectoren worden verleend.

DNB vroeg bij 16 banken en 3 trustkantoren in hoeverre zij rekening houden met de specifieke risico’s in de voetbalsport. Daaruit bleek dat 17 partijen dit onvoldoende in hun risicoanalyse hadden meegenomen omdat ze de voetbalsport ondanks de eerder genoemde signalen niet als specifiek risico hadden benoemd.

Op basis van deze steekproef acht DNB het van belang om ook alle andere banken en trustkantoren te wijzen op deze specifieke risico’s.

Maatregelen financiële sector

Als banken en trustkantoren de risico’s goed inschatten en de juiste maatregelen nemen, wordt het risico op betrokkenheid aan witwassen of maatschappelijk onbetamelijk gedrag beperkt. Dit vraagt specifieke aandacht van banken en trustkantoren. Bijvoorbeeld door gerichte maatregelen te nemen, zoals:

• Onderscheid cliënten uit de voetbalsport of de periferie daaromheen in de portefeuille en pas een hogere risicoclassificatie toe, gekoppeld aan een diepgaander cliëntenonderzoek (bij aanvang en doorlopend), inclusief onderzoek naar de bron van de middelen en de herkomst van het vermogen.
• Verscherp de monitoring van transacties in en rond de voetbalsport, verhoog de aandacht voor transactiepatronen specifiek bij clubs, net als het in kaart brengen van netwerken (rondom de clubs) die bij transacties zijn betrokken.
• Besteed, vanwege het mogelijk verhoogde corruptierisico, extra aandacht aan transacties van of aan bestuurders van (internationaal) betaalde voetbalorganisaties, bijvoorbeeld op de wijze die nu al is voorgeschreven ten aanzien van personen werkzaam in de top van de publieke sector (PEP’s).

Sectoren met vergelijkbare risico’s

De geschetste risico’s doen zich niet alleen in de voetbalsector voor. Ook bij andere sporten of sectoren waar veel geld in omgaat, is de beheersing van verhoogde integriteitsrisico’s van groot belang. Hierbij valt te denken aan sporten met vergelijkbare kenmerken als de voetbalsector. Kijk bijvoorbeeld naar de toewijzing van toernooien of hoge salarissen van sporters. Een voorbeeld van een vergelijkbare sector is de entertainmentindustrie, waarin eveneens grote sommen geld omgaan en waarbij de structuren niet altijd even transparant zijn. Dit vraagt van de financiële sector een verhoogde aandacht bij transacties en alertheid op signalen van risico’s of kwetsbare situaties.

• Factsheet: Integriteitsrisico’s rond de voetbalsport