AI, accountancy en overheid

De opkomst van generatieve AI, zoals ChatGPT en DALL-E gaat ook de accountancy veranderen. De tools kunnen teksten, code en afbeeldingen genereren, waardoor ze een breed scala aan taken kunnen ondersteunen en automatiseren.

• Generatieve AI revolutioneert alle sectoren, ook accountancy
• Kansen voor efficiëntie, maar ook risico’s zoals vooringenomenheid
• Europese AI Act biedt kader, nationale handhaving cruciaal
• Nederland presenteert visie met zes actielijnen voor verantwoord AI-gebruik

Generatieve AI biedt accountants kansen om efficiënter te werken en hun productiviteit te verhogen. Zo kunnen AI-modellen helpen bij het opstellen van rapporten, contracten en andere documenten door eerste concepten te genereren op basis van instructies. Dit bespaart tijd die kan worden besteed aan hoogwaardiger werkzaamheden, zo is het standpunt van de rijksoverheid in een onlangs verschenen publicatie.

Fraudepatronen

AI kan ook ondersteunen bij data-analyse, het opsporen van afwijkingen en fraudepatronen. Daarnaast kunnen chatbots ingezet worden voor klantenservice en het beantwoorden van veelvoorkomende vragen over wet- en regelgeving.

Zorgen over risico’s

Tegelijkertijd bestaan er zorgen over de risico’s van generatieve AI, zoals de mogelijke aantasting van de informatievoorziening en daarmee de democratie en rechtsstaat. Ook kunnen AI-modellen vooringenomen of selectief zijn door de gebruikte trainingsdata en modelparameters.

Een ander risico is de afhankelijkheid van Nederland van AI-modellen uit niet-Europese landen, wat de innovatiekracht en het verdienvermogen op lange termijn kan schaden. Daarnaast kan AI leiden tot baanverlies, hoewel nieuwe banen ook zullen ontstaan.

Regelgeving en toezicht

Om de kansen te benutten en de risico’s te beheersen, is passende regelgeving en strikt toezicht essentieel. De Europese AI Act, waarover eind 2023 een politiek akkoord is bereikt, zal hier richting aan geven. Deze wetgeving classificeert AI-systemen op basis van risico’s en stelt eisen op het gebied van transparantie, menselijk toezicht en databescherming. De handhaving zal grotendeels bij nationale toezichthouders komen te liggen, die zullen samenwerken in een AI Board. Overtredingen kunnen leiden tot boetes tot 7% van de wereldwijde omzet.

Nederlandse visie op generatieve AI

Het Nederlandse kabinet heeft onlangs een visie op generatieve AI gepresenteerd met zes actielijnen, zoals passende wet- en regelgeving, kennis en kunde vergroten, en veilig experimenteren door de overheid zelf. Eerder kondigde het kabinet al een voorlopig standpunt aan over het gebruik van generatieve AI door Rijksorganisaties.

De snelle ontwikkelingen vragen om voortdurende monitoring en bijstelling van beleid en regelgeving om de kansen te grijpen en risico’s te mitigeren. Accountants moeten deze ontwikkelingen nauwlettend volgen en zich voorbereiden op de komende AI-revolutie in hun sector.