AFM: financiële bedrijven vatbaar voor AI-fraude

De snelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI) levert in de financiële wereld voordelen op, maar zorgt ook voor nieuwe risico’s. Daarvoor waarschuwt toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM). Die maakt zich onder andere zorgen over een toename van digitale fraude met AI, bijvoorbeeld via deepfakes.

Via AI is het bijvoorbeeld mogelijk om je online zeer geloofwaardig voor te doen als iemand anders of gepersonaliseerde pogingen tot phishing te doen. Ook op de kapitaalmarkten ziet de AFM risico’s die kleven aan AI. Die maakt het gemakkelijker om overtuigende, maar misleidende video’s of beelden te verspreiden op sociale media. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor marktmanipulatie.

Fraude op grote schaal
AI biedt kwaadwillenden bovendien een middel om op veel grotere schaal te misleiden en te frauderen. Platforms als TikTok en Telegram “worden actief ingezet voor het werven van nieuwe slachtoffers, vaak onder het mom van beleggingsadvies of succesverhalen”, signaleert de AFM in haar nieuwe rapport over trends in financieel toezicht.

Cijfers over AI-gebruik bij fraude gericht op consumenten binnen de financiële markt heeft de AFM niet. Wel wijst breder onderzoek op de groeiende populariteit van de technologie onder criminelen. Bij 6,5 procent van alle fraudepogingen gebruikten de daders deepfakevideo’s, terwijl dat drie jaar geleden nog maar 0,1 procent was, citeert de toezichthouder onderzoek van digitaal dienstverlener Signicat.

Beperkte mogelijkheid om op te treden
Bestuursvoorzitter Laura van Geest tempert de verwachtingen rond de mogelijkheden van de AFM om hiertegen op te treden. “Het wordt criminelen bijna als pakketje aangeboden, en het is zo internationaal dat het ingewikkeld is om alle gevallen waarbij iemand in Nederland wordt belaagd te voorkomen”, zegt ze. “En de vraag is wat wij moeten doen en wat de opsporing doet.”

De AFM broedt wel op manieren om het publiek goed in te lichten over de gevaren. Van Geest zou ook graag zien dat de totale schade van beleggingsfraude beter wordt bijgehouden. Ze vermoedt dat het totaalbedrag in Nederland wordt onderschat, door schaamte onder slachtoffers en versnipperde registratie. Als de omvang van het probleem duidelijk wordt, krijgt de strijd tegen beleggingsfraude mogelijk meer prioriteit.

De AFM wijst ook op de positieve kanten van geavanceerde AI. Financiële dienstverlening wordt er sneller en persoonlijker door. Dat zorgt voor meer gebruiksgemak, toegankelijkheid en proactieve ondersteuning. (ANP)