AFM: accountant deed te weinig onderzoek

Automobielbedrijf J. van Dijk en Dochters had in 2012 van Mercedes te horen gekregen dat het dealerscontract werd beëindigd. De accountant was hiervan op de hoogte maar vermeldde dit niet in het jaarverslag 2011 dat hij later in 2012 uitbracht, aldus de Autoriteit Financiële Markten. Sterker nog: in het jaarverslag wordt vermeld dat Van Dijk de beoogde strategische partner van Mercedes is voor de langere termijn. Toen het bedrijf een jaar later failliet ging, werden daar in het Financieele Dagblad vragen bij gesteld. Het was reden voor de SRA om onderzoek te doen, bijgestaan door onderzoekers van de AFM.

Volgens de AFM gaven accountants vanaf 2007 geen oordeelverklaringen af over het bedrijf omdat ze onvoldoende controle-informatie verkregen. De gewraakte accountant gaf wel een oordeel. Volgens de AFM had ook hij onvoldoende controle-informatie en had hij nagelaten voldoende informatie te verkrijgen. Hij woonde geen voorraadopnames bij, ondanks het significante risico van de grote voorraad tweedehands auto's. In de titel van zijn onderzoek staat dat het een oordeelonthouding betreft, maar de tekst geeft juist aan dat de cijfers een getrouw beeld geven. “Dat voldoet niet aan de vereisten en kan verwarring veroorzaken in het maatschappelijke verkeer'', aldus de raadsvrouw namens klagers.

Functie neergelegd

De accountant gaf aan dat het dossier niet de schoonheidsprijs verdiende en dat hij onvoldoende zijn taken en werkzaamheden gedocumenteerd heeft. “Ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen en mijn functie als extern accountant neergelegd.'' Wel is hij nog werkzaam als AA. Een inhoudelijke reactie op de verweren van AFM vond hij eerder niet nodig. “Dat maakt van mijn onvoldoende geen voldoende. Moet ik elk punt weerleggen? Niet elk punt is te weerleggen. Dit rapport is in de vastlegging tekortgeschoten.'' De AFM legde sterk de nadruk op het verliezen van de dealerovereenkomst met Mercedes. Uit onderzoek van de accountant bleek echter dat Mercedes dat jaar alle contracten had opgezegd. En geen van de accountants van de vijf bedrijven die hij nader onderzocht hadden daar iets over gemeld in hun jaarrekeningen, zei hij op de zitting. De AFM ziet een verband tussen de terugtrekking van ING en het einde van het contract met Mercedes. De accountant vraagt zich af of de AFM die conclusie wel kan trekken. Want de bank trok pas veel later de stekker eruit. Hij vond het een kenmerk van het hele AFM-onderzoek: “Te snel conclusies trekken.'' Hij wilde zelf ook wel speculeren over de beweegredenen van de ING. Het autobedrijf dreigde met juridische procedures om wellicht een schadevergoeding van Mercedes te krijgen na de eenzijdige opzegging van het contract. In mei 2013 werd het krediet beëindigd. Kort erna haalde Mercedes de auto's weg. “Misschien heeft Van Dijk dit allemaal wel over zichzelf afgeroepen.''

Controles doet de accountant niet meer. “Het is gewoon niet mijn ding.'' In zijn carrière als accountant heeft hij maar één externe controle gedaan: die van Van Dijk. De AFM wil een maatregel om zo te voorkomen dat de gedaagde zich opnieuw inschrijft. Vonnis over circa vijftien weken.

(Zaaknr. 16/2016)

[Door: Michiel Satink / Juridisch Persbureau Zwolle]