Actal-advies over accountantsberoep was een leermomentje

Dit blijkt uit het onderzoeksrapport Evaluatie Actal, dat Berenschot heeft uitgevoerd in opdracht van Actal. In het rapport wordt gekeken naar de adviezen die Actal, het Adviescollege toetsing regeldruk, de afgelopen jaren heeft uitgebracht. Ook die bij de Wet op het accountantsberoep werden tegen het licht gehouden.

Amendementen Van Vliet en Plasterk

Het Actal-advies had in 2012 betrekking op de twee ‘beruchte’ amendementen Van Vliet en Plasterk. Het amendement Van Vliet stelde voor om organisaties met een openbaar belang te verplichten hun accountantskantoor elke acht jaar te rouleren. Het amendement Plasterk stelde een strikte scheiding voor tussen enerzijds advies- assurancediensten en anderzijds de wettelijke accountantscontroles. De amendementen waren voor Actal aanleiding om advies uit te brengen.

Regeldruk

Voor Actal waren deze amendementen een goed voorbeeld van regeldruk afkomstig van de Tweede Kamer. Actal heeft de amendementen aangegrepen om een zogenaamd ‘kort’ advies uit te brengen. Het College van Actal is hierop gewezen vanuit een signaal uit de Tweede Kamer. Het amendement over scheiding van controle en advies zou voor organisaties van openbaar belang (OOB’s) gevolgen voor de regeldruk kunnen hebben die niet in kaart waren gebracht. Dit geldt ook voor het amendement over het verplicht rouleren van accountant, dat met name voor OOB’s en voor accountants zelf gevolgen voor regeldruk zou kunnen hebben.

Vertrouwelijkheid

De amendementen waren op maandag 6 februari 2012 ingediend en op 9 februari 2012 wordt het secretariaat tijdens de Collegevergadering gevraagd door het College een advies voor te bereiden inzake de genoemde moties. Op basis van dossieronderzoek, en enkele gesprekken met branchevertegenwoordigers en bedrijven stelt het secretariaat een conceptadvies op. Actal vraagt aan de NBA om een schatting van de kosten die beide amendementen veroorzaken. Actal zegt hierbij vertrouwelijkheid toe. Op 10 februari 2012 verstrekt de NBA een schatting van de kosten van de beide amendementen aan Actal. Op 10 februari 2012 stuurt Actal de ‘body’ van het advies aan de NBA ter commentaar. NBA geeft daarop nog enkele tekstuele suggesties.

75 miljoen

Op 10 februari 2012 stuurt Actal haar advies inzake de amendementen aan de voorzitter van de Tweede Kamer. In het advies stelt Actal dat: ‘Signalen uit het veld duiden er op dat de amendementen de regeldruk disproportioneel kunnen doen toenemen, met naar schatting zo’n 75 miljoen euro per jaar.’ De dinsdag daarop, op 14 februari 2012, stemt de Kamer over het Wetsvoorstel en de amendementen. Voorafgaand aan de stemming stelt het CDA Kamerlid Blanksma voor om de stemming over beide amendementen aan te houden om Actal de gelegenheid te geven de gevolgen voor de regeldruk in beeld te brengen. Hiervoor is echter geen Kamermeerderheid. Beide amendementen worden aangenomen.

Advies in één dag uitgebracht

Het advies is in een tijdsbestek van één dag uitgebracht: maandag 6 februari werden de amendementen ingediend, op donderdag 9 februari heeft Actal besloten tot een advies, op vrijdag 10 februari werd het advies uitgebracht.

‘Accountantslobby’

En dan verschijnt op 28 februari op NU.nl het bericht dat de schatting ‘die Actal heeft gemaakt’ afkomstig is van de sector onder de kop “Adviesorgaan regering liet zich leiden door lobby". Direct na de berichtgeving op NU.nl dat Actal zich ‘zou hebben laten leiden door een lobby van de accountants’ evalueert Actal intern de gang van zaken rondom de totstandkoming van het advies. Geconcludeerd wordt dat interne procedures niet zijn nageleefd. Verder komen enkele leerpunten naar voren. Eén daarvan is de beleidslijn dat vertrouwelijke gegevens niet in adviezen worden opgenomen. Op 29 mei 2012 overlegt het College met het bestuur van de NBA in het kader van een branchebezoek. In dit gesprek komt ook het advies over de wet op het accountantsberoep aan de orde komt. ‘NBA en Actal zien de onverwachte publiciteit als een gezamenlijke leerervaring.

• Evaluatie Actal