ACM wil ook ‘kralenrijgen’ kunnen tegengaan

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) wil ook kleinere fusies en overnames kunnen tegenhouden, als het vermoeden bestaat dat die de concurrentie beperken. Een nieuw kabinet moet daarvoor de Mededingingswet aanpassen. Dat schrijft Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de ACM in een blog.

"De wetgever heeft er destijds voor gekozen dat alleen overnames hoeven te worden gemeld en kunnen worden getoetst waarbij zowel het overnemende als het overgenomen bedrijf een omzet heeft in Nederland van ten minste 30 miljoen euro. De gedachte achter deze omzetdrempel was dat overnames van bedrijven die onder deze drempel blijven niet snel tot problemen leiden. Een ACM-toets voor deze categorie overnames zou tot onnodige administratieve lasten leiden", schrijft Snoep. "Inmiddels zien we dat kleine overnames wel degelijk tot problemen kunnen leiden, bijvoorbeeld wanneer de concurrentie zich afspeelt op lokaal of regionaal niveau of wanneer sprake is van nichemarkten. Denk bij de eerste groep aan bijvoorbeeld dierenartsen, huisartspraktijken, kinderdagverblijven en autoreparatiebedrijven. En bij de tweede groep aan sectorspecifieke software of verzekeringen, bijzondere hobbyproducten en speciale levensmiddelen. Marktmacht op lokaal of regionaal niveau of in nichemarkten leidt tot hogere prijzen en lagere kwaliteit voor de gebruikers van deze producten en diensten."

Het overgrote deel van de kleine overnames leidt niet tot marktmacht, gaat hij verder. "Maar voor een klein deel ligt dat anders. Dat is zeker het geval wanneer de overnemende partij een grote partij is die op basis van een doelbewuste strategie kralen aan het rijgen is door één voor één kleine spelers over te nemen. Recente overnames door private equitybedrijven van praktijken van dierenartsen en huisartsen via zo'n ‘roll-upstrategie, leiden tot de nodige onrust en vragen, ook in de media en de politiek."

En er is nog een categorie van kleine overnames die wel tot concurrentieproblemen leiden, maar die de ACM niet kan toetsen. Stel, een onderneming heeft al marktmacht en komt er achter dat er een nieuw bedrijf is dat een revolutionaire nieuwe techniek heeft ontwikkeld die nog op de markt moet worden gebracht. Een overname van zo’n nieuw bedrijf kan het bedrijf met marktmacht beschermen tegen toekomstige concurrentie. Maar omdat het nieuwe bedrijf nog geen omzet heeft, blijft de overname beneden de drempels en staat de ACM met lege handen. Dit soort ‘killer acquisitions’ komen voor in de farmaceutische sector en in de digitale economie, maar zij zijn ook niet ondenkbaar in andere sectoren die in transitie zijn, met sterke gevestigde belangen. Denk aan de energiesector. Ook dit type overnames wil de ACM kunnen toetsen.