ACM sluit onderzoek naar kortingssysteem farmaceut AbbVie

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) sluit zijn onderzoek naar het kortingssysteem van farmaceut AbbVie, waarbij ziekenhuizen min of meer werden gedwongen het reumageneesmiddel Humira exclusief in te kopen bij het Amerikaanse bedrijf. Volgens de toezichthouder was daarbij mogelijk sprake van misbruik van de machtspositie van AbbVie. Het farmacieconcern heeft gezegd geen exclusieve inkoopverplichtingen te zullen hanteren.

Eind 2018 verliep het patent op de werkzame stof adalimumab die AbbVie gebruikt in Humira, dat onder meer wordt voorgeschreven bij reumatische aandoeningen, psoriasis en de ziekte van Crohn. Tot het verloop van het patent was dit het geneesmiddel met de grootste omzet in Nederland. Vanaf oktober 2018 was het andere farmaceuten toegestaan om vergelijkbare varianten van de werkzame stof te produceren en zogeheten 'biosimilars' op de markt te brengen.

Om haar marktpositie te behouden bood Abbvie in de periode na het patentverloop ziekenhuizen kortingen die volgens de ACM voor bestaande patiënten exclusieve inkoop afdwongen; ziekenhuizen konden enkel een hoge korting krijgen als alle bestaande patiënten Humira zouden blijven gebruiken en niet zouden overstappen naar een biosimilar. Als het ziekenhuis een deel van zijn patiënten toch zou laten overstappen, dan verviel de korting. Het overstappen naar een biosimilar zou op deze manier voor een ziekenhuis financieel onaantrekkelijk worden, omdat er voor patiënten die niet kunnen of willen overstappen, altijd een bepaalde hoeveelheid Humira moest blijven worden ingekocht. Hiervoor zou het ziekenhuis dan significant meer moeten betalen.

AbbVie heeft nu aan de ACM verklaard dat het in commerciële contracten geen verplichtingen opneemt om exclusief bij AbbVie in te kopen of clausules die een soortgelijk effect kunnen hebben. Volgens de toezichthouder wordt hiermee verzekerd dat na het verlopen van een patent er meer ruimte komt voor nieuwe concurrerende geneesmiddelen.

Martijn Snoep, bestuursvoorzitter ACM: "Juist na afloop van een patent moet concurrentie onbelemmerd kunnen zorgen voor lagere prijzen. Kortingen van de voormalig patenthouder aan ziekenhuizen die alleen worden gegeven bij exclusieve inkoop maken misbruik van het feit dat er altijd een groep patiënten is die niet kan of wil overstappen naar een ander geneesmiddel. Dit zet een forse rem op effectieve concurrentie. Het is goed dat AbbVie nu heeft bevestigd geen exclusieve inkoopverplichtingen te zullen hanteren. Dat is nodig om geneesmiddelen betaalbaar en toegankelijk te houden en ervoor te zorgen dat er voldoende prikkels blijven om te investeren."