Accountantstoets van NOW-verantwoording rammelt

Acht van de 25 dossiers van accountants die NOW-verklaringen toetsten kunnen niet door de beugel. Dat is de uitkomst van een review van de accountantsdossiers, uitgevoerd door de Auditdienst Rijk (ADR). 

Het ministerie van SZW had de ADR gevraagd om te peilen of de accountantswerkzaamheden rond die toetsing van de NOW-verklaringen goed waren. De niet-toereikende dossiers van accountants hebben volgens de ADR vooral betrekking op werkzaamheden die bij organisaties worden uitgevoerd, waar normaal gesproken geen assurance wordt verstrekt. 

Volgens accountantsorganisatie NBA is de steekproef van de ADR qua omvang te klein om de resultaten van toepassing te verklaren op alle accountantsverklaringen. Toch neemt de NBA de uitkomsten serieus.  Zij bindt accountants nog eens op het hart om alleen opdrachten voor het toetsen van NOW-verklaringen aan te nemen als er voldoende deskundigheid in huis is. 

Organiseer in dit soort gevallen vooral collegiale reflectie, zo adviseert de NBA.Bestudeer de relevante standaard en het van toepassing zijnde controleprotocol goed en pas ze zorgvuldig toe. Documenteer de werkzaamheden zorgvuldig, zo eindigt de goede raad. 

Volgens de NBA gaan de werkzaamheden voor het toetsen van NOW-verklaringen van werkgevers verder dan bij een reguliere samenstellingsopdracht. De plus bij Standaard 4415N in kwadrant 1 zit in de verplichte OKB, de toepassing van het protocol en de verplichting om alle gevonden onjuistheden te corrigeren.

Een punt van zorg bij accountantswerk rond de controle van NOW-verklaringen is dat de interne beheersing tekortschiet bij veel ondernemingen die niet controleplichtig zijn. “Juist bij de controle van de omzet is dat vaak niet met gegevensgerichte werkzaamheden op te lossen”, zo schrijft de NBA. “Daarom kent de Standaard in het geval van een beperkte mate van zekerheid inherente beperkingen.”

Accountants moeten vijf stappen doorlopen voordat ze een NOW-verklaring gaan controleren:

1. Stel vast dat sprake is van onvoldoende interne beheersing om de volledigheid van de omzet vast te stellen.
2. Stel vast of dit komt door een inherente beperking zoals beschreven in de Standaard.
3. Voer gegevensgerichte werkzaamheden uit om zoveel assurance-informatie te krijgen als redelijk mogelijk.
4. Documenteer en leg de uitgevoerde werkzaamheden voldoende vast in het dossier.
5. Gebruik de juiste verklaringstekst, die past bij de situatie.