‘Accountant voer blind op uitlatingen corporatiebestuur’

Zaaknr. 18/724

De accountant trok later zijn goedkeuringsverklaring voor de jaarrekening van 2014 van de inmiddels noodlijdende corporatie Stichting Humanitas Huisvesting (SHH) terug. 

De Rotterdamse corporatie verkeert al jaren in zwaar weer. Eind vorig jaar werd bekend dat het Waarborgfonds Sociale Woningbouw met zeker 125 miljoen euro moet bijspringen. Bij Humanitas zou de administratie een chaos zijn, was er veel achterstallig onderhoud bij gebouwen, waren te veel leningen afgesloten en was de verwevenheid met de gelijknamige zorgaanbieder te groot. 

In januari vorig jaar trok de accountant van KPMG zijn goedkeurende verklaring over de jaarrekening van 2014 in. Kern van het verwijt dat de Autoriteit Woningmarkt hem nu maakt, is het gebrek aan onderzoek naar de verwevenheid tussen Stichting Humanitas Huisvesting (SHH), de woningcorporatie, en zorginstelling Stichting Humanitas Rotterdam (SHR). Bijna een derde van de inkomsten van de corporatie kwam van de zorginstelling. Wat opvalt is dat de corporatie veel bedrijfsruimtes om niet aan de zorginstelling verhuurde, soms met contracten met een duur van twintig jaar.

De AW heeft een groot belang bij goede controle door accountants, zei raadsvrouw Marije Batting. Ze steunt juist op de controleverklaringen door accountants. “De gang van zaken hier betekent dat de AW nu geen controleverklaring heeft. En dat heeft ook gevolgen voor de controle op het navolgende boekjaar.'' 

Want niet alleen over 2014 maar ook over 2015 ligt er nu geen goedkeurende verklaring. Dat komt mede omdat de corporatie moeite heeft een nieuwe geschikte accountant te vinden. Volgens de klagers ging de accountant keer op keer uit van het verhaal van het management.

Beide partijen hadden andere belangen: voor de zorginstelling was een lage huur van belang, voor de corporatie juist een hoge. De corporatie ging niet-marktconforme transacties aan met de zorginstelling en dat is in strijd met de NV Cos 250, stelt de AW. Ook spendeerde de accountant geen specifieke aandacht aan de interne beheersingsmaatregelen van verbonden partijen. Had hij dat wel gedaan, dan had hij gezien dat er geen toereikend interne beheersingsmaatregelen waren. Zo werd bedrijfsruimte na een investering van vier ton voor niets verhuurd door de corporatie aan de zorginstelling. “De gekozen constructie is alles behalve dan in het belang van de SHH. Het bleek een financiële strop voor de corporatie, erkent nu ook de accountant.''

Beide partijen zoomden in op de verhuur van een locatie aan de Pieter de Hoochweg in Rotterdam. Voor tien jaar mocht de zorgaanbieder deze voor niets huren. “Maximaal zes jaar huurvrij is marktconform. Langer niet'', zei raadsvrouw Marijse Neuteboom-Klink namens de Autoriteit. 

Advocaat Dennis Horeman meent namens de beklaagde dat de Autoriteit het nodige over het hoofd ziet. Het pand is door de zorgaanbieder voor een fractie van de werkelijke waarde aan de corporatie verkocht. De aankoopprijs was twee ton terwijl de werkelijke waarde op 3,5 miljoen euro lag. Dan is het niet gek dat de corporatie het pand vervolgens tien jaar gratis aan SHR verhuurt, stelde hij. Het klopt dat de corporatie in zwaar weer terecht is gekomen. “Maar dat kun je mijn cliënt niet verwijten'', aldus Horeman. 

Hij verwijt de Autoriteit een houding die een overheidsinstelling niet past. “Ze negeert informatie die ze niet uitkomt. De strijdlustige en vooringenomen aanpak van de AW maakt dat het hele betoog met een flinke korrel zout genomen mag worden.'' Want hoezo verwijt de klager de accountant dat hij te lichtvaardig omging met de verwevenheid tussen corporatie en zorginstelling? De klager wist van die verbondenheid. Dat valt de accountant dus helemaal niet te verwijten, stelt de advocaat.

De corporatie stond sinds 2013 onder toezicht onder meer omdat er zorgen waren over de liquiditeit. Het was voor de accountant een bevestiging van wat hij al wist en ook schreef in zijn accountantsverslag van 2012, zei hij op vragen hierover. Toch zag hij er geen significant risico in. De RA kwam later tot een ander inzicht over de jaarrekening 2014 nadat hij van de corporatie zes ordners aan nieuwe informatie binnenkreeg. Dat wil niet zeggen dat zijn controlewerk tekort schoot, aldus de tweede raadsman Richard van Staden namens de accountant. “Er zijn geen aanwijzingen van fraude, niets ligt er.''

Auteur: Michiel Satink / Juridisch Persbureau Zwolle

Lees ook: Accountants in onderzoek naar verdwenen 1,5 miljoen opnieuw gedaagd