Accountant hoeft geen sluitend bewijs te verzamelen

Door Michiel Satink

Zaaknr. 21/279

Hij wist van niets, zegt zijn raadsman Caston Kroep op de zitting bij de tuchtrechter in Zwolle. Zijn cliënt wordt verweten dat hij onvoldoende controle-informatie had om de jaarrekening 2017 van energiebedrijf DGB goed te keuren. Kroep ketst dat verwijt terug. ,,De AFM heeft zijn verhaal nog nooit gehoord en dus heeft zij onvoldoende controle-informatie verkregen voordat ze een klacht indiende.''

Er was van alles mis met de jaarrekening 2017 van DGB, aldus advocaat Marije Batting. Zo had de RA onvoldoende informatie over de omzet vergaard. Wat ook opviel was dat bij een overname er ruim acht ton verschil zat tussen de taxatie en de overnameprijs van een bedrijfspand. Uit de taxatie bleek het pand 2 miljoen euro waard, maar de overnameprijs was 1,2 miljoen. ,,Daar had hij onderzoek naar moeten doen.'' Ook blijkt er verschil in aantal vierkante meter kantoorruimte tussen twee taxaties van datzelfde pand. Door kritische vragen te stellen had de accountant de eerste stap van onderzoek moeten zetten. ,,Maar die stap is nooit gezet'', zei een vertegenwoordiger van de Autoriteit. De energiebranche is ingewikkeld en de vraag is in hoeverre de accountant wist hoe alles in elkaar stak. En met name op gebied van leveringen, tarieven, energiebelasting en de terugleveringen had de accountant volgens de klager onvoldoende en onvoldoende geschikte controle-informatie verzameld. Stukken over overnames door de DGB Group zijn niet kritisch bevraagd door de RA.

Ook de groeiprognose van DGB Group staat verkeerd in de jaarrekening, aldus de AFM. Uit een excel-sheet blijkt dat rekening werd gehouden met een groei in drie opeenvolgende jaren van 86, 22 en dan 11 procent. Het gemiddelde hiervan wijkt nogal af van het veel lagere gemiddelde van 9,7% zoals in de jaarrekening staat. De AFM kwam tot 45 bevindingen waar het schort aan de controle. De rode draad van de klacht is dat de accountant te veel steunde op informatie van DGB en te weinig brondocumenten raadpleegde.

De AFM gaat in op details, reageerde Kroep, waar de registeraccountant vooral een stap terug doet om het hele plaatje te overzien. Dat er al een groot onderzoek liep naar Accon, en dus ook naar de deelnemers van zijn controlegroep, wist de beklaagde accountant niet. Hij moet kunnen vertrouwen op het werk van zijn collega's. Bovendien was er geen reden om argwaan te hebben. De accountant moet een redelijke mate van zekerheid hebben over de informatie die voldoende en geschikt moet zijn. En daaraan is voldaan, aldus de raadsman. ,,Er wordt niet verlangd dat je uitputtend en sluitend bewijs verzameld.'' En wat die redelijke mate van zekerheid betreft: ,,als iets kwaakt als een eend, zwemt als een eend en lijkt op een eend, dan is het waarschijnlijk een eend.'' Belangrijk volgens de raadsman is ook dat het eindoordeel van de accountant achteraf ook juist is gebleken. ,,Hem valt niets te verwijten.''

DGB was dan wel beursgenoteerd, het was feitelijk niet veel groter dan een MKB-onderneming, zei Kroep. ,,Het had dat jaar een omzet van 14,7 miljoen en er werkten maar vijftig mensen.'' Dat er geen hoor en wederhoor plaats had, klopt volgens de AFM niet. Er is met betrokkene over de inhoud een gesprek gevoerd. Ook kan de inhoud van de klacht geen verrassing voor hem zijn.

Accon heeft in 2019 besloten haar OOB-vergunning in te leveren. De beklaagde was toen alweer vertrokken bij het kantoor. Dat maakte het ook lastig voor hem om zich te verweren omdat hij beperkt toegang had tot het dossier. Het verschil van enkele tonnen in de prijs van een bedrijfspand was simpel te verklaren, zei hij. ,,Dat was gewoon de prijs die betaald is.'' De accountant, die zichtbaar aangeslagen was door de klacht, begrijpt hoe het tuchtrecht werkt, zei hij. ,,Gericht op de persoon, niet op de organisatie. Ik snap dat ik die verantwoordelijkheid heb. Maar ik doe zo'n controle niet alleen.'' Hij had jaren bij Deloitte gewerkt voordat hij bij Accon zijn eerste stappen als extern accountant zette. Inmiddels heeft hij zich in die rol laten uitschrijven in het register.

De Accountantskamer komt met een week of 15 met haar oordeel over de zaak.