Accountant ‘had moeten ingrijpen in fraudezaak bij vastgoedbedrijf familie Ziengs’

Door Michiel Satink

zaaknummers: 23/1236 en 12/1396

De familie Ziengs werd rijk met de schoenenwinkels Ziengs en Scapino. Ziengs senior, de vader van het huidige directielid van vastgoedbedrijf Aprisco Bernd Ziengs junior, was jarenlang eigenaar van Ziengs Schoenen, opgericht door zijn vader. Hij had ooit een appartement in Costa Rica op resort Nativa en besloot er in te investeren. Sinds 2000 is het Nativa-project in Tárcoles, goed voor 105 hectare, ondergebracht in Aprisco en Onipacs, vastgoedbedrijven van de familie Ziengs. Als de beklaagde accountant de jaarrekening 2012 controleert staat Nativa nog voor zo'n 30 miljoen dollar op de balans. In 2021 blijkt daar nog maar 8 miljoen dollar van over.

Wat is hier gebeurd?

Precies dat wil Bernd Ziengs junior weten als hij vanaf 2018 in de boeken duikt. Zijn advocaat Jan Willem van der Velden schetst in de Accountantskamer een beeld van een ingewikkelde bestuursstructuur dat als een schimmig web boven het Nativa-project hangt met tientallen stichtingen en vennootschappen in Panama, Anguilla en een trustkantoor op Curacao. De Nederlandse directeur van het project in Costa Rica ,,heeft jarenlang miljoenen dollars onttrokken aan Nativa'', zegt Van der Velden. En de toenmalig directeur van Aprisco zou de waardering van het Nativa-project bewust te hoog hebben gehouden. Maar met kennelijk twee frauderende bestuurders, wat valt dan de accountant te verwijten die notabene in 2013, inmiddels tien jaar terug, de jaarrekening controleerde?

Complot

,,Onipacs, Aprisco en Ziengs zijn het slachtoffer van corrupte dienstverleners in Nederland en in Costa Rica. We hebben behoorlijk onderzoek gedaan maar er zijn geen aanwijzingen dat de accountant ook corrupt zou zijn. Wat hem wordt verweten is dat hij niets aan zijn controletaak heeft gedaan'', zei advocaat Jan Willem van der Velden.

Het is de complottheorie die de klagers eerder ook zo formuleerden in een rechtszaak in Assen tegen de Nederlandse directeur van het project in Costa Rica. Via die procedure wisten de klagers nog meer documenten over het project in handen te krijgen. Want in de administratie ontbreken juist cruciale gegevens over project Nativa. Cijfers over de vennootschap Magda die boven Nativa stond, waren er niet. En het enige wat de waarde van het project aan moest geven, waren ,,dubieuze taxatierapporten uit Costa Rica. Aprisco leenden tientallen miljoenen aan Magda. En Magda schoot structureel tekort. Aprisco verstrekte niettemin telkens nieuwe noodkredieten'', aldus Van der Velden. De bestuurder van Aprisco versluierde vervolgens wat er met die uitgeleende miljoenen gebeurde, vervolgt hij. Had de accountant echter nader onderzoek gedaan, dan was die fraude ontdekt. En precies dat wordt hem nu in de Accountantskamer verweten.

Advocaat Femke van der Velden, die de accountant bijstond, vatte de complottheorie nog even samen. De voormalig directeur van Aprisco, de Nederlandse beheerder in Costa Rica, het trustkantoor op Curacao, accountantskantoor EY dat de belastingadviseur van de familie was en een notariskantoor zouden allemaal onrechtmatig gehandeld hebben? ,,De accountant was niet bekend met deze gestelde samenspanning en kon dat ook niet zijn. Hij is enorm geschrokken van deze beweringen.'' Bovendien gaat het hier om een controle van een jaarrekening uit 2012 waarvan het kantoor van de accountant lang niet alle gegevens meer heeft. En de klager, die juist heel veel stukken heeft, wil ze niet delen met de beklaagde.

De advocate hekelde ook het beeld dat klager schetsten van Ziengs senior en Bernd Ziengs junior als slachtoffer. ,,Senior is een doorgewinterde ondernemer. De leningen zijn uitvoerig bij besprekingen aan de orde gekomen en hij was daar altijd bij. Dat is niet het beeld van een directeur van Onipacs die hem maar wat heeft aangesmeerd.'' En Junior maakt volgens haar zijn rol wel erg klein. ,,Hij werd in 2008 'even bij Aprisco gestald vanwege het verdriet om zijn moeder'.'' Dat was omdat rond die tijd bekend werd dat zijn moeder zien was. ,,Maar hij is in 2006 op het resort geweest.'' Hij wist dus toen al van het resort en moet ook al eerder het nodige van zijn vader gehoord hebben. Dat ze in 2014 enige tijd gebrouilleerd zijn geraakt, speelt na het opstellen van de gewraakte jaarrekening. Dat hij dus pas sinds 2021 van de hoed en rand wist, valt zeer te betwijfelen, zei raadsvrouw Van der Velden. De klacht is daarmee verjaard.

Alarmbellen

Hadden er geen alarmbellen af moeten gaan in 2013 bij de accountant? Nee, zei de beklaagde zelf. ,,Er was toen een directie die vertrouwen had in het resort en er periodiek in investeerde.'' Wat hij kon vinden over de taxateur in Costa Rica, heeft hij opgevraagd. Bovendien was die taxatie juist opgevraagd omdat het plan was het resort te verkopen. Bovendien stelde hij zelf de vraag of die leningen ooit terugverdiend zouden worden. Wat was het antwoord, wilde de Accountantskamer weten. De accountant: ,,Het antwoord luidde: de directie is nog steeds enthousiast over het resort.''

De tuchtrechter doet over circa 12 weken uitspraak.