Accountancy Expo 2017: Uit de comfortzone, op naar de toekomst

>> Bekijk hier alle foto's van de Accountancy Expo 2017.

Luister eens naar een advies van iemand waar je niet eerder naar luisterde. De openingsspreker stuurt de bezoekers van de Accountancy Expo 2017 met een opdracht de dag in. Gistarist Rick Spann heeft zojuist fragmenten van het Stonesnummer Honky Tonk Women gespeeld. Stones-gitarist Keith Richards kwam op het idee voor dit nummer door zaken eens op een andere manier aan te pakken. Hij raakte op een ongebruikelijke manier geïnspireerd.

Richards schreef al vele hits. Maar de inspiratie stokte op een bepaald moment: hij had een writers block. Tot hij in een kroeg naast een banjospeler kwam te zitten, die hem aanraadde zijn gitaar te ontstemmen. Zo zou hij weer geïnspireerd raken. En inderdaad: de andere sound die toen klonk, gaf Richards nieuwe ideeën.

“Stones-CEO” Mick Jagger vond het in eerste instantie maar niks. Banjospelers, dat was ander volk, daar kon je beter niet naar luisteren. Maar later raakte hij toch overtuigd, vertelt Spann. Hits als Brown Sugar en Gimme Shelter waren het resultaat, net als Honky Tonk Women dus. Juist door eens een andere weg te kiezen en het op een totaal andere manier te doen, leerde Richards iets nieuws. Spann hardop:  “Always listen to the banjo player.”

De schijnveiligheid van de comfortzone

Om tot iets beters te komen, moet de plaat inderdaad uit de groef, om in muziektermen te blijven. Uit je comfortzone stappen, dat leert Peter Clausman mensen op zijn School of Mavericks. De komende jaren gaat er veel veranderen in de wereld, bijvoorbeeld door de snel ontwikkelende technologie. Met in de comfortzone blijven, red je het niet. Maar hiernaast is het ook zoveel mooier om eruit te stappen. “De mens is niet gemaakt om in de comfortzone te blijven”, zegt Clausman. Iedereen kent wel die collega die gepassioneerd is, z’n eigen werk creëert en over meer energie lijkt te beschikken dan anderen. Het type dat de status quo durft uit te dagen en rebels is; niet voor eigen eer en glorie, maar voor het team. “Dat type probeer ik te creëren.”

Heel wat mensen kiezen toch voor die comfortzone: een veilige plek, waarin je weet wat er van je verwacht wordt en je plek in de hiërarchie duidelijk is. Vanuit biologisch perspectief is de keuze voor de comfortzone ook te begrijpen. De mensheid heeft in het verleden met zoveel gevaren te maken gehad. Binnen de comfortzone betekent ‘veilig’, erbuiten ‘dood’. Maar  je kunt dit ook anders zien, zegt Clausman. “Binnen de comfortzone, leid je een soort zombieleven, leidend tot een langzame dood. Het echte leven van bloei vindt erbuiten plaats.”

Bedrijven verhinderen groei

Mensen worden wel gehinderd bij hun stap naar buiten, bijvoorbeeld door de manier waarop bedrijven zich opstellen. In hoeveel vacatureteksten wordt niet gevraagd om iemand die binnen de cultuur past, vraagt Clausman zich af. “Je wordt geacht normaal te doen.” Maar daarmee win je geen wedstrijden. Tegelijkertijd dreigt een naar binnen gerichte blik. Maar een klein gedeelte van de aanwezigen geeft aan 5 of meer procent van hun tijd bezig te zijn met klanten.

De stap buiten de comfortzone draait om een verandering van mindset, legt Clausman uit. Allereerst moet je leren inzien dat er veel meer mogelijkheden zijn dan het lijkt, de disruptieve mindset. Ten tweede moet je de overtuiging hebben over talenten te beschikken die je verder kunt ontwikkelen, de growth mindset. Tenslotte moet je het vertrouwen hebben dat je onafhankelijk je pad kunt bewandelen, zonder te hoeven voldoen aan verwachtingen van anderen, de impact mindset. “Je hebt altijd een keuze.”

Ondernemender denken

Hoe kan de accountant uit zijn comfortzone stappen? En waar bestaat die uit? Op die vraag heeft ondernemer en clinical professor aan de RSM Erasmus Universiteit Thomas Blekman een antwoord. Volgens hem moeten accountants ondernemender leren denken.

De eerste kennismaking die hij zelf met een accountant had was negatief. Blekman wilde vooruitkijken, de accountant achteruit. Blekman wilde bouwen, maar hij moest geld uitgeven. “Ik snap ook wel dat ik verantwoording moet afleggen. Maar nu heb ik een accountant die met me meedenkt”, zegt Blekman. Ondernemend denken is niet voorbehouden enkel aan ondernemers, iedereen moet het doen, zegt Blekman. “De accountant heeft ook te maken met ontwikkelingen in de markt en nieuwe systemen en moet net als de ondernemer op nieuwe ontwikkelingen inspringen.”

Accountant als co-piloot

Ondernemend denken helpt de accountant de klant veel beter van dienst te zijn: door vooruit te kijken, met de klant mee te denken en door co-piloot te zijn. Dat kan door ondernemerschap beter te begrijpen, zegt Blekman. Het probleem is dat ondernemers gezien worden als een apart slag mensen, dat door het nemen van grote risico’s en het hebben van visie succesvol is. Het maakt van ondernemerschap iets mythisch en jaagt mensen er van weg. Terwijl uit onderzoek blijkt dat dit beeld niet klopt. Succesvolle ondernemers beslissen, handelen en werken simpelweg volgens vijf principes, legt Blekman uit.

Allereerst moet elke ondernemer werken met de middelen die hij beschikbaar heeft in plaats van een doel te bepalen en de middelen erbij te zoeken. Wacht niet op het milljardenidee, maar kijk wat je kunt maken met wat je al hebt. Vervolgens is het zaak te bepalen hoeveel je bereid bent te verliezen. Hier wijst Blekman op de kleine stapjes van het experiment, ten opzichte van de grote stappen waar men bij ondernemen vaak aan denkt. De volgende stap is duurzame samenwerkingen aangaan, met personen of partijen die dezelfde doelen nastreven. Hou vooral niet vast aan een vooropgezet plan, want die onaangename verrassingen gaan er toch wel komen. Een succesvolle ondernemer weet ze om te zetten in kansen. Het laatste principe is dat de ondernemer geen passagier is, maar in de cockpit zit, het heft in handen neemt.

Geen grote gebaren en vergezichten dus. Ook een accountant kan ondernemend denken en zo de klant beter bedienen, zegt Blekman. “Iedere accountant moet zich afvragen waar de ondernemer mee geholpen is, welk probleem er op dit moment opgelost moet worden. Vervolgens kijk je wat de beschikbare middelen hiervoor zijn en bekijk je hoe je met kleine stapjes dat doel kunt bereiken. Dus niet die grote stap zetten, want ondernemerschap kost tijd.”

De robot en de accountant

De vandaag vaak genoemde ‘snel veranderende tijden’ vragen dus om een mindsetverandering. Maar wat zijn nu precies de implicaties van nieuwe technologieën voor het vak zelf? Artificial intelligence, blockchain en machine learning zijn de bekende termen die langs komen. En no hands accounting of no touch accounting. Het idee hierachter: het invoeren van de informatie in de systemen gaat voortaan volautomatisch, er is geen mens meer bij betrokken. Dat betekent uiteraard ook dat het werk van de accountant aan het veranderen is.

Ingeborg Walbrecht van Visma Software schetst de toekomst van het “virtuele accountantskantoor”. Hier tonen schermen aan de muur hoe de wereld eruit ziet. Komt alle data automatisch binnen, dan wordt de accountant een datamanager. Walbrecht: “Over alle data die binnenkomt, moet je iets vinden. En je moet het ook doorhebben als er iets niet klopt.” De oplossing is een dashboard dat de uitzonderingen laat zien waarop actie nodig is.
Bij die data liggen ook veel nieuwe mogelijkheden. Er komen constant nieuwe gegevens binnen, die worden heel waardevol, zegt Walbrecht. “En daar liggen ook kansen voor de accountant.”

Duidelijk is wel dat het hier niet om toekomstmuziek gaat: “The future is now.” De ontwikkelingen gaan snel en iedereen moet zich hierop voorbereiden. Businessmodellen moeten aangepast worden. Uurtje factuurtje komt te vervallen. Uiteindelijk draait het om de vraag waar je nog waarde kunt hebben voor de klant, zegt Walbrecht. Al moeten we hier niet te pessimistisch over zijn. “Technologie biedt naast bedreigingen ook kansen. Die worden gepakt door de bedrijven die het creatiefst met de nieuwe mogelijkheden omgaan.”

Lees hier alle partnerbijdragen van de exposanten terug:

'Het huidige accountansmodel is failliet'
In 8 stappen naar SBR Assurance
'Het accountantskantoor wordt een technologiebedrijf' 
Accountingsoftware: houd het simpel
Boekhouden via uw smartphone 
De accountant als coach 
'Accountant: gebruik big data en data-analyse'
Veranderen? Hoezo veranderen?
'De jaarrekening wordt een bijproduct'
'Wie wordt de sterkste accountant van Nederland?'
'Zo checkt u de IT-security van uw klanten'
'Waarom u en uw klant op verschillende planeten leven'
'Gaming-technieken in de boekhouding: futuristisch?
'ERP-systeem is pot met goud voor de accountant'
'Koppel big data aan een kennisbank'