Aandeelhoudersovereenkomst voorkomt ellende bij conflict

Wat is een aandeelhoudersovereenkomst?

Een aandeelhoudersovereenkomst is een belangrijk instrument, naast de statuten van een B.V., om de onderlinge verhoudingen te regelen tussen de aandeelhouders. In de statuten worden organisatierechtelijke rechten en bevoegdheden vastgelegd. In een aandeelhoudersovereenkomst wordt onder meer de wijze geregeld waarop die bevoegdheden zullen worden uitgeoefend. Een “vijandige” overname van de aandelen in de onderneming kan op deze manier worden voorkomen. Het is maatwerk!

Waarom een aandeelhoudersovereenkomst?

Een belangrijk element van een aandeelhoudersovereenkomst is namelijk het regelen van een exit.  Zonder zo'n regeling kan de ene aandeelhouder de uittreding van de andere aandeelhouder namelijk blokkeren. Maar ook kan door bijvoorbeeld een verplichte overname van de aandelen de onderneming in gevaar komen omdat de overname van de aandelen een te zware financiële wissel trekt. Daartoe kan een betalingsregeling op voorhand in de aandeelhoudersovereenkomst worden vastgelegd. En wat te denken van de situatie dat uw compagnon persoonlijk failliet gaat en u de aandelen over wilt/moet nemen. Wie gaat dan de waarde bepalen en op welke wijze? Zijn in de onderneming (hierna de werk-B.V.) de personal holdings van de ondernemer, de aandeelhouder in de werk-B.V., dan zou zonder verdere regeling zomaar in één keer een derde indirect (mede)aandeelhouder kunnen worden in de werk B.V., als uw compagnon de aandelen in zijn/haar personal holding overdraagt aan die derde. De blokkeringsregeling, die deel uitmaakt van de statuten van de werk-B.V., strekt zich normaliter niet uit tot de aandelen van de persoonlijke holdings maar ziet uitsluitend op de aanbieding van de aandelen van de desbetreffende
werk-B.V..

Of wat te denken van de situatie die ontstaat als uw compagnon komt te overlijden. Is het dan de bedoeling dat de erfgenamen (mogelijk zolang de eventuele kinderen nog minderjarig zijn de ‘koude kant’) medezeggenschap krijgen in de werk-B.V.? In een aandeelhoudersovereenkomst kan voor dergelijke gevallen een aanbiedingsplicht in combinatie met een afnameplicht en financieringsregeling worden opgenomen.

Maar hoe om te gaan als uw compagnon tijdelijk dan wel blijvend arbeidsongeschikt wordt?
Blijft u de werk-B.V. dan alleen trekken en deelt uw compagnon mee in de winst? Trekt u een werknemer aan om de werkzaamheden van uw compagnon op te vangen? Gaat dat salaris ten laste van de werk-B.V. of komt dat ten laste van het winstaandeel van uw compagnon? Loopt het salaris/managementfee van uw compagnon door? Hoe lang?
Bij blijvende arbeidsongeschiktheid moeten de aandelen door uw compagnon dan worden aangeboden? Wat wordt dan de prijs? Hoe vindt de betaling plaats? In één keer of in termijnen?

Voor alle exit-situaties worden in een aandeelhoudersovereenkomst vaak formules of procedures vastgelegd voor de waardering van aandelen maar ook voor de wijze van betaling, al dan niet in termijnen. In het verlengde daarvan ligt uiteraard de compagnonsverzekering. Hierover leest u meer in mijn andere artikel.

Heldere afspraken kunnen conflict voorkomen

Dit zijn maar enkele afspraken die in een aandeelhoudersovereenkomst vastgelegd kunnen worden. Maar wel goed om daar over na te denken en het een en ander op papier vast te leggen zolang je als compagnons nog goed met elkaar ‘door een deur kunt’! Leg de rechten en plichten die om de hoek komen kijken bij de diverse ‘slecht weer scenario’s’ goed vast. Een conflict is immers zo geboren en heldere afspraken voorkomen dan een hoop ellende! En zou een conflict optreden over iets wat je op voorhand niet hebt voorzien en dus ook niet hebt geregeld, dan kan de in de aandeelhoudersovereenkomst opgenomen arbitrageregeling uitkomst bieden. Heeft u alles goed geregeld?

Door: drs. Nicolle Marks, specialisme(n): Estate planning. Meer weten? Kijk op https://www.fiscaalconsult.nl