80 procent pensioenfondsen presteert ondermaats

Het pensioen van verloskundigen, kappers, bakkers en medewerkers van apotheken en supermarkten staat onder druk. Ruim 80 procent van de Nederlandse pensioenfondsen heeft de afgelopen vijftien jaar ondermaats gepresteerd.  

Daardoor kan de hoogte van het pensioen van miljoenen deelnemers in gevaar komen. Het verschil in het behaalde rendement dat nodig is voor indexaties tussen de best presterende en de slechtst presterende fondsen is ruim 60 procent. De fondsen van medisch specialisten, winkelmedewerkers en bouwvakkers en bedrijven als Chemours, ABN AMRO, IBM, Philips en KPN presteerden de afgelopen vijftien jaar bovengemiddeld. Pensioenfondsen van bedrijven als Randstad, Rabobank, Atos Origin en Van Lanschot presteerden juist het slechtst van alle ondernemingspensioenfondsen.

Dat blijkt uit de Pensioenfonds Ranglijst die het bedrijf OverRendement aan de hand van de resultaten over de afgelopen vijftien jaar heeft samengesteld. Die ranglijst geeft inzicht in de prestaties van alle pensioenfondsen in Nederland, waarbij de nadruk ligt op het behaalde overrendement. Grof gezegd is dat het verschil tussen het behaalde rendement op risicovolle beleggingen in aandelen en het rendement op veilige beleggingen in Nederlandse staatsobligaties. Pensioenfondsen hebben dit overrendement nodig om pensioenen in de toekomst te kunnen verhogen of de koopkracht ervan te behouden.

Om te komen tot deze ranglijst, zijn alle jaarverslagen van pensioenfondsen over de afgelopen vijftien jaar geanalyseerd en verwerkt in de Ranglijst 2021. Door de verhouding tussen het rendement en het risico van pensioenfondsen over vijf, tien en vijftien jaar met elkaar te vergelijken is voor het eerst een objectieve maatstaf ontwikkeld voor de prestaties van de Nederlandse pensioenfondsen. Met name tijdens de kredietcrisis leden veel fondsen verlies op hun beleggingen, terwijl het rendement op veilige staatsobligaties hoog was vanwege de gedaalde rente.

De meeste fondsen maakten pas in het afgelopen jaar weer hoge relatieve rendementen, maar bij ruim 30 procent van de fondsen nog niet genoeg om dat verlies weer goed te maken. Op basis van de voorlopige cijfers inclusief het jaar 2022 presteert nog steeds ruim 30 procent ondermaats. In het nieuwe pensioenstelsel, waar elke werknemer een soort van eigen pensioenpot opbouwt, wordt de rol van het overrendement heel belangrijk. Als fondsen een negatief overrendement behalen worden pensioenen in dat stelsel direct gekort.