De rol van de accountant bij dalende pensioenverwachting
Meerdere grote pensioenfondsen temperen de verwachtingen over een mogelijke verhoging van de pensioenen voor volgend jaar. Dit heeft financiële gevolgen voor miljoenen gepensioneerden en werkenden in Nederland. Metaalfonds PME en zorgfonds PFZW geven aan dat verhogingen onwaarschijnlijk of gering zullen zijn, terwijl ABP voorzichtig positief blijft. Dat schrijft het ANP. De lagere verwachting kan gevolgen hebben voor de wijze van rapporteren van pensioenrisico’s in het jaarverslag.
• Pensioenfondsen temperen verwachtingen over verhogingen voor 2024
• ABP voorzichtig positief, PME en PFZW terughoudender
• Overgang naar nieuw pensioenstelsel gepland voor 2027
De gedaalde rente zorgt ervoor dat pensioenfondsen meer geld opzij moeten zetten voor toekomstige pensioenverplichtingen. Dat schrijft het ABP in het jaarverslag. Ondanks goede beleggingsrendementen is de financiële positie van veel fondsen hierdoor verslechterd in het afgelopen kwartaal. Dit maakt het moeilijker om de pensioenen te verhogen.
ABP houdt hoop op indexatie
Van de grote fondsen lijkt ABP nog het meest optimistisch over een mogelijke pensioenverhoging. Bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen stelt dat ABP gebruik mag maken van soepelere regels vanwege de aanstaande overgang naar het nieuwe pensioenstelsel in 2027. Een definitief besluit volgt echter pas later dit jaar. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]
PME waarschuwt voor geringe verhoging
PME-bestuurder Eric Uijen spreekt van een “winstwaarschuwing” en stelt dat een eventuele pensioenverhoging “helaas gering” zal zijn. Het metaalfonds heeft eerder dit jaar al besloten geen gebruik te maken van versoepelde regelgeving, vanwege onzekerheid over renteontwikkelingen en financiële markten.
PFZW kiest voor voorzichtige aanpak
Zorgfonds PFZW heeft in juli al aangegeven voorzichtig te willen zijn met het verhogen en verlagen van pensioenen. Het fonds wil financieel gezond aan het nieuwe pensioenstelsel beginnen en verwacht dat de pensioenen volgend jaar waarschijnlijk gelijk blijven. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]
Overgang naar nieuw pensioenstelsel in 2027
De pensioenfondsen bereiden zich voor op de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel, die voor ABP op 1 januari 2027 zal plaatsvinden. Dit nieuwe stelsel moet beter aansluiten bij de huidige arbeidsmarkt en economische omstandigheden. Het doel is om pensioenen sneller te kunnen verhogen, maar ook om beter om te gaan met financiële schommelingen
Impact op jaarverslaglegging van pensioenen
Deze ontwikkelingen bij Nederlandse pensioenfondsen kunnen gevolgen hebben voor de jaarverslaglegging van pensioenen door Nederlandse bedrijven.
1. Volatiliteit in pensioenverplichtingen; De onzekerheid rond pensioenverhogingen en de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel kan leiden tot meer volatiliteit in de pensioenverplichtingen die bedrijven moeten rapporteren. Bedrijven zullen mogelijk grotere schommelingen zien in hun pensioenverplichtingen van jaar tot jaar.
2. Aanpassingen in waarderingsmethoden: Met de aanstaande overgang naar het nieuwe pensioenstelsel in 2026/2027 zullen bedrijven hun waarderingsmethoden voor pensioenverplichtingen mogelijk moeten herzien. Dit kan leiden tot eenmalige effecten in de jaarrekening wanneer de overgang plaatsvindt.
3. Toegenomen transparantie-eisen: Bedrijven zullen waarschijnlijk meer details moeten verstrekken over de verwachte impact van het nieuwe pensioenstelsel op hun financiële positie, aldus de pensioenwaakhond in een rapport. Dit kan resulteren in uitgebreidere toelichtingen in de jaarverslagen.
4. Herziening van pensioenregelingen: Sommige bedrijven kunnen besluiten hun pensioenregelingen te herzien in aanloop naar het nieuwe stelsel. Dit kan leiden tot eenmalige effecten in de jaarrekening, zoals het opnemen van transitiekosten.
5. Aandacht voor risicomanagement: De onzekerheid rond pensioenverhogingen en de overgang naar het nieuwe stelsel kan bedrijven ertoe aanzetten meer aandacht te besteden aan pensioenrisico’s in hun jaarverslagen. Dit kan resulteren in uitgebreidere risicoanalyses en -toelichtingen.
Gevolgen voor specifieke posten
A. Pensioenvoorzieningen
De hoogte van de pensioenvoorzieningen op de balans kan fluctueren als gevolg van veranderende indexatieverwachtingen en de overgang naar het nieuwe stelsel.
B. Personeelskosten
De kosten van pensioenregelingen, opgenomen onder personeelskosten, kunnen variëren afhankelijk van de toegekende indexaties en eventuele aanpassingen in de regelingen.
C. Eigen vermogen
Actuariële winsten en verliezen, die direct in het eigen vermogen worden verwerkt, kunnen volatiel zijn door de onzekere omstandigheden in de pensioensector.
Door deze ontwikkelingen zullen bedrijven en hun accountants extra aandacht moeten besteden aan de verslaggeving van pensioenen. Het is belangrijk dat ze de impact van deze veranderingen zorgvuldig evalueren en duidelijk communiceren in hun jaarverslagen.
Rol accountants
Accountants spelen een rol bij pensioenen, zowel in de reguliere jaarlijkse controles als bij de aanstaande transitie naar het nieuwe pensioenstelsel.
Reguliere controlewerkzaamheden
– Controleren van de jaarrekening van pensioenfondsen, inclusief de verwerking en toelichting van financiële effecten van pensioenbesluiten
– Vaststellen dat de verwerking en toelichting van financiële effecten in de jaarrekening conform de genomen besluiten en betrouwbaar zijn verwerkt
– Gebruikmaken van het werk van de certificerend actuaris bij de controle
Rol bij pensioentransitie
– Controleren van de datakwaliteit van deelnemersgegevens bij de overgang naar het nieuwe stelsel.
– Toevoegen van zekerheid bij de controle van de omzetting van het oude naar het nieuwe stelsel (‘invaren’).
– Vaststellen dat het vermogen van het pensioenfonds correct wordt omgezet naar het nieuwe stelsel.
Verantwoording en besluitvorming
– Beoordelen van de verantwoording over de evenwichtige belangenafweging door het pensioenfondsbestuur.
– Controleren of de verwerking en toelichting van financiële effecten in de jaarrekening overeenkomen met de genomen besluiten.
Aanvullende werkzaamheden
– Op verzoek van pensioenfondsen aanvullende werkzaamheden verrichten op ‘ijkmomenten’ tijdens de transitie, gebaseerd op Controlestandaard 4400N, aldus een bericht op een financiele vakwebsite.
Adviserende rol
– Hoewel registeraccountants geen pensioenadviseurs zijn, hebben ze wel een signalerende functie bij pensioenregelingen van hun klanten.
Registeraccountants spelen dus een cruciale rol in het waarborgen van de betrouwbaarheid en transparantie van pensioeninformatie, zowel in de huidige situatie als tijdens de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel.
Personalia
Markt Update
Vragen over adverteren?
Kan ik je van dienst zijn met een toelichting of advies? Bel of mail gerust. Ik neem graag de tijd voor je.
AccountantWeek.nl is onderdeel van Sijthoff Media, dé partner voor (finance) professionals. Benut de vele advertentiemogelijkheden.
Daan Commandeur
Partner Manager