Amerikaanse CSDDD-jurist: ‘Begin nu samenwerking met ketenpartners’

Bedrijven kunnen aansprakelijk worden gesteld voor schade door het niet naleven van CSDDD. Daarvoor waarschuwt het Amerikaanse advocatenkantoor Latham & Watkins. In een publicatie wijst het bedrijf er op dat individuele lidstaten in de EU “effectieve, proportionele en afschrikkende” sancties moeten instellen voor overtredingen van de richtlijn. Verder wijzen de juristen er op dat de maximale boete niet lager mag zijn dan 5% van de wereldwijde netto-omzet. Ook introduceert de richtlijn een civielrechtelijk aansprakelijkheidsregime.

• EU verscherpt duurzaamheidsregels voor grote bedrijven vanaf 2028
• Bedrijven moeten due diligence uitvoeren op mensenrechten en milieu
• Boetes tot 5% van wereldwijde omzet bij overtreding nieuwe regels

De CSDDD wordt gefaseerd ingevoerd. Lidstaten hebben tot juli 2026 om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. De grootste bedrijven moeten vanaf 2028 voldoen aan de verplichtingen. In 2029 en 2030 volgen de overige bedrijven die onder de reikwijdte vallen. Dit geeft bedrijven de tijd om zich voor te bereiden op de nieuwe eisen.

“Organisaties zoals vakbonden en NGO’s kunnen namens slachtoffers claims indienen tegen bedrijven die hun verplichtingen niet nakomen”

Impact op de financiële sector

Het Amerikaanse kantoor –een van de grootste ter wereld– wijzen er verder op dat voor financiële instellingen specifieke regels gelden. Hun due diligence-verplichtingen beperken zich tot upstream-activiteiten. De Europese Commissie zal uiterlijk in juli 2026 beoordelen of aanvullende duurzaamheidseisen voor de financiële sector nodig zijn. Dit kan leiden tot nieuwe wetgeving. Vanwege de onduidelijkheid over de samenstelling van de Europese Commissie is nog moeilijk te voorspellen hoe deze eisen er uit kunnen komen te zien. [Artikel gaat verder na de volgende advertentie]

CSRD/ESRS op hoofdlijnen

In één cursusdag behandelen de docenten de CSRD en de ESRS op hoofdlijnen. Ook wordt aan de hand van een casus uit de adviespraktijk een beeld gegeven van de uitdagingen om impact, risico’s en kansen te identificeren, en om de strategie en het beleid te formuleren.

Bekijk de cursus

Aansluiting bij andere eu-regelgeving

Belangrijk is volgens Latham & Watkins op te merken dat de CSDDD aansluit bij andere EU-wetgeving op het gebied van duurzaamheid, zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Dit heeft tot gevolg dat bedrijven die nu al onder de CSRD rapporteren, niet dubbel hoeven te rapporteren. De CSDDD vormt dus een aanvulling op het bredere EU-beleid voor duurzaam ondernemen.

Gevolgen voor het bedrijfsleven

De CSDDD heeft volgens de juridische experts vooraleerst gevolgen voor multinationals die in de EU actief zijn. Ze moeten namelijk als eerste hun risicomanagement en rapportagesystemen aanpassen. De juristen van wijzen er op dat dit niet alleen kosten met zich mee brengt, maar de regelgeving kan ook kansen bieden. Bedrijven die vooroplopen kunnen zich namelijk positief onderscheiden in de markt en daarmee nieuwe partnerbedrijven aantrekken; de richtlijn stimuleert innovatie en duurzame bedrijfsmodellen.

Reacties uit het bedrijfsleven

Brancheorganisaties reageren verdeeld op de CSDDD. Sommige waarschuwen voor hoge kosten en administratieve lasten. Andere zien de richtlijn als een kans om duurzaamheid te verankeren in de bedrijfsvoering. Het European Roundtable for Industry roept op tot een “evenwichtige en werkbare” implementatie van de richtlijn.

Voorbereidingen door bedrijven

Bedrijven die onder de CSDDD vallen, moeten nu al beginnen met de voorbereidingen. Ze moeten starten met bestaande due diligence-processen tegen het licht te houden. Ook is het verstandig om te inventariseren welke data nodig zijn voor de rapportages. Ten derde: samenwerking in de keten wordt belangrijker om risico’s in kaart te brengen.

Rol van bedrijfsbestuur 

De CSDDD benadrukt de verantwoordelijkheid van bedrijfsbesturen. Bestuurders moeten toezicht houden op de implementatie van het due diligence-beleid. Ze moeten daarom duurzaamheid integreren in de bedrijfsstrategie. Dit vraagt om nieuwe competenties en kennis in de boardroom.

Internationale context

De CSDDD past in een bredere internationale trend van wetgeving op het gebied van duurzaamheid en mensenrechten. Landen als Frankrijk, Duitsland en Noorwegen hebben al soortgelijke wetten. De EU-richtlijn gaat echter verder en heeft een grotere reikwijdte. Verwacht wordt dat dit mogelijk de norm kan zetten voor andere landen en regio’s.

Gevolgen voor het mkb

Hoewel de CSDDD zich richt op grote bedrijven, zal het midden- en kleinbedrijf indirect worden geraakt. Als toeleveranciers van multinationals zal het MKB moeten voldoen aan de informatievraag van de grotere bedrijven. MKB’ers die aan de voorwaarden van de klanten kunnen voldoen kunnen concurrentievoordeel halen ten opzichte van de bedrijven die daar niet aan voldoen, wat echter wel tot hogere kosten zal leiden. Internationale brancheorganisaties roepen daarom op tot ondersteuning van het mkb bij de implementatie van CSDDD. [Artikel gaat verder na de volgende advertentie]

ESG/CSRD voor de (mkb-)accountant

Accountants krijgen in verschillende rollen in de beroepspraktijk te maken met duurzaamheid en ESG. Dit geldt niet alleen voor controlerende accountants (volgens Standaard 3810N), maar ook als adviseurs van mkb-bedrijven. De cursus behandelt vanuit praktische ervaring ESG-advies, rapportage, transitieplannen en de benodigde kennis voor nu en in de toekomst.

Lees verder

Rol van ngo’s en vakbonden

De Amerikaanse advocaten wijzen er op dat CSDDD niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) en vakbonden een belangrijke rol geven. Deze organisaties kunnen namens slachtoffers claims indienen tegen bedrijven die hun verplichtingen niet nakomen. Dit versterkt de positie van maatschappelijke organisaties als waakhond. Experts verwachten dat bedrijven gewongen zullen worden om intensiever samen te werken met deze stakeholders.

Impact op internationale handel

De extraterritoriale werking van de CSDDD kan overigens gevolgen hebben voor de internationale handel. Niet-EU bedrijven moeten namelijk aan dezelfde eisen voldoen om toegang te krijgen tot de Europese markt. Dit kan leiden tot handelsconflicten, maar ook tot een wereldwijde verhoging van duurzaamheidsstandaarden en daarmee kostenverhogend werken. De EU heeft zich echter gepositioneerd als koploper geprofileerd op het gebied van duurzaam ondernemen.