In 2016 ruim 630 miljoen fraude met EU-geld

Het terug te eisen bedrag is lager dan in 2015. Toen werd volgens OLAF met 888 miljoen euro aan Europese subsidies gefraudeerd. Een jaar eerder was dat 901 miljoen euro. Het ging in 2016 onder meer om fraude met grote transportprojecten. Ook maakten criminelen misbruik van publieke aanbestedingen. Daarnaast ontdekte het agentschap onregelmatigheden met onderzoeksgeld en werkloosheidsprogramma’s. Misdaadnetwerken slagen er met complexe constructies nog altijd in douaneheffingen en btw te omzeilen, aldus OLAF. Zo werd in het Verenigd Koninkrijk een enorme fraude met Chinees textiel blootgelegd.

Onderzoeksprestaties van OLAF in 2016, in cijfers:

• OLAF heeft 272 dossiers afgerond en 219 nieuwe onderzoeken geopend;
• OLAF heeft 346 aanbevelingen gedaan aan de betrokken bevoegde autoriteiten van de lidstaten en de EU, waardoor 631 miljoen euro teruggevorderd kan worden en fraudeurs voor de rechter kunnen worden gebracht;
• OLAF is erin geslaagd de duur van zijn onderzoeken nog verder te bekorten, door ze gemiddeld binnen 18,9 maanden af te sluiten, een nieuw record voor OLAF.

Door gebruik te maken van informatie die is verzameld via onderzoek door OLAF, heeft het de meest in het oog springende trends op het gebied van fraude onderzocht, door te bestuderen hoe criminelen zich hebben aangepast aan het nieuwe economische en regelgevingslandschap, en hoe zij voortdurend nieuwe en creatieve manieren verzinnen om geld van de EU op te strijken. Hieronder volgt in het kort wat bij de analyse door OLAF aan het licht is gekomen:

• Overheidsopdrachten vormen nog steeds een aantrekkelijke markt voor fraudeurs, die gebruikmaken van corruptie en offshore rekeningen om makkelijker te kunnen frauderen. Veel gevallen van fraude met overheidsopdrachten zijn transnationaal, aangezien bij de nieuwe fraudescenario’s vaak sprake is van een aanbestedende dienst uit één lidstaat en inschrijvers uit verschillende andere lidstaten die hun werkzaamheden uitbesteden aan ondernemingen die op hun beurt weer in verschillende landen zijn gevestigd.
• Subsidies voor onderzoek en werkgelegenheid vormen een lucratieve business voor fraudeurs, waarbij dubbele financiering en fraude met werkgelegenheidssubsidies steeds populairder worden.
• Criminele netwerken maken gebruik van complexe transnationale regelingen om douanerechten te ontduiken.
• De aard van de sigarettensmokkel is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd waarbij smokkelaars hun aandacht verleggen naar de illegale verkoop van “goedkope witte sigaretten”, of merkloze sigaretten.

Innovatie

In de voorbije jaren heeft OLAF aanzienlijk geïnvesteerd in de nieuwste onderzoekstechnieken en -instrumenten. Mede hierdoor kon OLAF de meest geavanceerde forensische en analytische instrumenten aanschaffen. In 2016 heeft OLAF deze instrumenten onder meer gebruikt om de Panama Papers te analyseren, naar aanleiding waarvan OLAF een aantal onderzoeken heeft geopend.

Ontwikkeling van fraudebestrijdingsbeleid

OLAF is regelmatig nauw betrokken bij onderhandelingen over wetgevende teksten inzake de bescherming van de financiële belangen van de EU tegen fraude en corruptie. In 2016 is vooruitgang geboekt met twee belangrijke beleidsinitiatieven waarbij OLAF een actieve rol speelde. Enerzijds is besloten dat ernstige strafbare feiten in verband met de btw, waarbij sprake is van een schade van ten minste 10 miljoen euro, worden opgenomen in het toepassingsgebied van de richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt (de “PIF-richtlijn”). Anderzijds werd duidelijk dat het Europees Openbaar Ministerie (EOM) bij gebrek aan unanimiteit zou worden opgericht in het kader van een procedure voor nauwere samenwerking. OLAF en het EOM zullen intensief met elkaar samenwerken om ervoor te zorgen dat fraudeurs niet alleen worden geïdentificeerd, maar daadwerkelijk voor de rechter worden gebracht.

• Jaarverslag OLAF 2016

(OLAF/ANP)